Cái nóng như thiêu đốt “hạ gục” cả những chiếc điện thoại di động. Khói cháy rừng biến bầu trời thành màu cam. Lũ quét nhấn chìm nhiều thành phố.
Nhiệt độ bề mặt đại dương toàn cầu trong tháng 6 lập kỷ lục 174 năm. Ảnh: EPA
Thảm họa thời tiết gần đây đang được thúc đẩy một phần bởi biến đổi khí hậu. Nhưng một yếu tố cụ thể của sự nóng lên toàn cầu đang thúc đẩy mạnh mẽ các sự kiện thời tiết cực đoan: các đại dương phá kỷ lục.
Nhiệt độ bề mặt đại dương toàn cầu trong tháng 6 đạt mức cao nhất trong 174 năm theo dõi, với sự xuất hiện của hình thái thời tiết El Nino.
Gần Miami (Mỹ), bờ biển Đại Tây Dương đang chứng kiến mức nhiệt 32 độ C.
Theo nhà khoa học biển Deborah Brosnan, các đại dương nóng đang khuếch đại các thảm họa do thời tiết gây ra, cướp đi sinh mạng và gây thiệt hại kinh tế to lớn. Người ta ước tính rằng thiệt hại có thể tăng lên 1 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm trong những thập kỷ tới.
Các đại dương nóng lên cũng đang đẩy nhanh biến đổi khí hậu. Khi nhiệt độ nước tăng lên, các đại dương mất khả năng thực hiện một chức năng quan trọng: hấp thụ nhiệt dư thừa của thế giới.
Tiến sĩ Brosnan, người sáng lập công ty tư vấn rủi ro môi trường Deborah Brosnan & Associates cho biết: “Nhiệt độ đại dương ấm lên sẽ có tác động rất lớn đến đất liền. Các kiểu thời tiết bất thường và nguy hiểm sẽ trở thành tiêu chuẩn ở những nơi mà chúng chưa từng xảy ra trước đây và với tần suất lớn hơn.”
Trong những thập kỷ gần đây, biển toàn cầu đã hấp thụ 90% sự nóng lên do khí nhà kính gây ra. Khi các đại dương ấm lên, chúng kích hoạt một vòng luẩn quẩn khiến nhiệt độ đất liền cao hơn, từ đó góp phần làm cho các vùng biển ấm hơn.
Điều đó gây ra một loạt các hiệu ứng khí hậu, bao gồm bão mạnh hơn, mực nước biển dâng cao và giết chết các rạn san hô và các sinh vật biển khác.
Theo Trung tâm Thông tin Môi trường Quốc gia Hoa Kỳ, khi nhiệt độ nước tăng lên, chúng có tác động lâu dài đến những nơi xa xôi nhất trên trái đất: Băng ở Nam Cực đạt mức thấp nhất được ghi nhận vào tháng 6 bất chấp mùa đông.
siêu bão
Tuy nhiên, ảnh hưởng của việc biển ấm lên đã ảnh hưởng đến nhà của hàng triệu người trên toàn cầu, thường gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Bão là một trong những ví dụ nổi bật nhất về thời tiết khắc nghiệt do các đại dương ấm áp gây ra. Nhiệt độ nước tăng làm tăng các cơn bão bằng cách thêm độ ẩm vào khí quyển. Và điều này đang xảy ra.
Năng lượng bão toàn cầu tích lũy – thước đo sức mạnh tập thể của một cơn bão – gần gấp đôi giá trị bình thường của nó vào tháng Sáu.
Cảnh ngập lụt sau mưa lớn ở Bedford, Nova Scotia, Canada, ngày 22/7/2023. Ảnh: THX/TTXVN
Đầu năm 2023, Bão nhiệt đới Freddy đã lập kỷ lục là cơn bão nhiệt đới tồn tại lâu nhất từng được ghi nhận. Cơn bão hình thành gần Úc và vượt qua Ấn Độ Dương trước khi đổ bộ vào Đông Phi và giết chết hàng trăm người.
Freddy tạo ra lượng điện năng bằng tất cả các cơn bão trong một mùa bão trung bình ở Bắc Đại Tây Dương cộng lại. Tiếp theo là vào tháng 4, khi Bão nhiệt đới Ilsa thổi vào Tây Úc với sức gió mạnh nhất được ghi nhận ở khu vực này trước khi đổ bộ.
Thế giới hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của El Nino. Điều đó làm thay đổi các kiểu thời tiết trên toàn cầu, mặc dù nó cũng thường tạo ra các điều kiện gió cản trở các cơn bão ở Đại Tây Dương.
Nhưng nhiệt độ nóng của Đại Tây Dương có thể thay đổi điều đó.
Mặc dù mùa bão Bắc Đại Tây Dương thường không đạt cực đại cho đến tháng 9, nhưng nó đã bắt đầu hoạt động mạnh với hai cơn bão xuất hiện cùng lúc vào tháng 6 – cơn bão đầu tiên trong hơn 5 thập kỷ.
Năm 2023 có thể chứng kiến nhiều hoạt động bão hơn bình thường.
Nhiệt độ đại dương cao là lý do chính tại sao Phil Klotzbach, nhà dự báo bão tại Đại học Bang Colorado, đã tăng dự báo về mùa bão Đại Tây Dương năm nay lên 18 cơn bão được đặt tên từ ngày 14 tháng Sáu.
Lượng mưa từ các cơn bão mùa hè hàng ngày cũng do nước biển nóng.
Lũ lụt ở Đông Bắc vào tháng 7 đã giết chết một phụ nữ ở New York, đóng cửa các tuyến đường sắt và tàn phá Vermont, gây thiệt hại 5 tỷ USD.
vòm nhiệt
Các đại dương nóng lên cũng góp phần gây ra các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt: hạn hán và cháy rừng. Gió trong bầu khí quyển phía trên chịu ảnh hưởng của đại dương bên dưới. Và biển nóng có thể khiến gió uốn cong theo những cách cực đoan.
Điều đó sẽ dẫn đến những vùng có áp suất cao giữ không khí nóng tại chỗ trong nhiều tuần, được gọi là vòm nhiệt.
Ở Texas, thời tiết nắng nóng khiến nhu cầu điện tăng cao kỷ lục. Nắng nóng như thiêu đốt đã kéo dài sang châu Âu, nơi nhiệt độ trên đảo Sardinia của Ý đã lên tới 46 độ C vào tuần trước và gần như vượt qua mức cao nhất mọi thời đại của châu Âu.
Mặt đất khô nứt vì nắng nóng ở bang California, Mỹ ngày 10/7/2023. Ảnh: AA/TTXVN
Thời tiết khắc nghiệt cũng đang bao trùm châu Á. Nhiệt độ ở Tokyo tăng vọt lên gần 9 độ C so với mức trung bình theo mùa.
Sự thay đổi áp suất cao đã đẩy các cơn bão ra khỏi Canada, dẫn đến hạn hán và mùa cháy rừng tồi tệ nhất của đất nước. Khói mù ngột ngạt từ các đám cháy ở Canada bao trùm thành phố New York vào tháng 6, khiến chất lượng không khí trở nên nguy hiểm, sau đó trôi qua Đại Tây Dương đến châu Âu.
Tiến sĩ Jennifer Francis thuộc Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Woodwell ở Massachusetts cho biết: “Mô hình này đã diễn ra trong hầu hết mùa đông và mùa xuân, và nó là nguyên nhân gây ra các cơn bão ở phía tây, điều kiện khô hạn. hạn hán dai dẳng, nơi các đám cháy đang hoành hành và gió mang theo khói đến vùng biển phía đông.
Hạn hán đang hạ thấp mực nước ở các sông Mississippi và Ohio ở Mỹ và sông Rhine và Danube ở châu Âu, làm tăng rủi ro trên các tuyến đường vận chuyển quan trọng.
Hạn hán cũng đang đe dọa nguồn cung lương thực toàn cầu, trong đó có mía đường và gạo.
Tiến sĩ Brosnan nói rằng khi các đại dương ấm lên, chúng cũng ít có khả năng hấp thụ carbon dioxide từ khí quyển hơn. Điều đó có thể tạo ra một chu kỳ làm các đại dương nóng lên, nhiều carbon dioxide hơn trong khí quyển và kết quả là thời tiết khắc nghiệt hơn bao giờ hết.
Theo Tiến sĩ Michael Mann, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Pennsylvania, để hạ nhiệt các đại dương, chỉ có một giải pháp duy nhất: Cắt giảm khí thải nhà kính.
Tiến sĩ Mann kết luận: “Yếu tố lớn nhất ở đây, trên phạm vi toàn cầu, là sự nóng lên liên tục do ô nhiễm carbon gây ra. Nó sẽ tiếp tục cho đến khi lượng khí thải carbon bằng không.”
Nguồn:Bloomberg
[yeni-source src=”” alt_src=”https://kenh14.vn/dai-duong-nong-ky-luc-dang-cham-ngoi-tham-hoa-thoi-tiet-khap-the-gioi-20230726094434031.chn” name=””]
