Trong văn hóa dân gian của người dân Nam Bộ, hình ảnh Bác Ba Phi rất gần gũi, quen thuộc và được nhiều thế hệ yêu mến.
Người dân miền Nam nói riêng và Việt Nam nói chung ít nhiều đã nghe đến cái tên “Bác Ba Phi”. Ông xuất hiện trong nhiều câu chuyện, tài liệu liên quan đến văn hóa Nam Bộ.
Trong đó, chú Ba Phi được khắc họa là một người đàn ông trung niên sống ở vùng sông Cà Mau. Anh có biệt tài kể chuyện cười và “nói dối”. Ngoài ra, chú Ba Phi còn được hình dung là người tốt bụng, rộng lượng nên được nhiều thế hệ người dân miền Nam yêu mến.
Trên thực tế, hình ảnh nhân vật Bác Ba Phi trong truyện, tài liệu dân gian được xây dựng dựa trên nguyên mẫu ngoài đời thực của ông Nguyễn Long Phi. Ông Long Phi là con cả trong một gia đình có 5 anh em sống ở Đồng Tháp, ông sinh năm 1884.
Hình ảnh chú Ba Phi trong nguyên mẫu ngoài đời thực
Năm 10 tuổi, vì chiến tranh hỗn loạn, Long Phi cùng gia đình lưu lạc đến vùng đất giáp biển Cà Mau. Sau đó, dần dần anh quay trở lại vùng U Minh, trở thành tá điền cho Hương Tế.
Sau vài năm làm chồng, Long Phi kết hôn với con gái Hương Quán Tề là Ba Lư. Từ đó tên tuổi ông gắn liền với đẳng cấp nhà vợ, trở thành Ba Phi.
Là tầng lớp những người từng khám phá vùng đất U Minh và trải qua bao thăng trầm, Bác Ba Phi có nhiều kinh nghiệm sống, tinh thần kiên cường và tấm lòng phóng khoáng đặc trưng của người dân Nam Bộ. Đặc biệt, anh còn được nhận xét là người có tài năng vượt trội về âm nhạc nghiệp dư và kể chuyện.
Truyện của ông thường đề cập đến cuộc sống của người dân miền Nam thời đó nhưng được cường điệu hóa để tăng tính hài hước, hóm hỉnh.
Cho đến nay, nhiều câu chuyện mang “thương hiệu” của Bác Ba Phi vẫn được lưu truyền trong nhân dân như: Xôi, Hổ xay lúa, Câu ếch, Trèo cây ớt ngã gãy chân…
Không chỉ có tài năng thiên bẩm, chú Ba Phi còn được yêu mến vì tính cách hào phóng, sẵn sàng giúp đỡ người nghèo. Năm 1942, Bác Ba Phi đã tự nguyện hiến tặng hàng trăm sào ruộng cho Đảng và Nhà nước để chia cho người dân nghèo canh tác, chỉ để lại vài sào ruộng cho gia đình ông mưu sinh.
Uncle Ba Phi passed away on December 6, 1964 in Duong Ranh hamlet, Khanh Hai commune, Tran Van Thoi district, now Kenh Ngang, Lung Tram hamlet, Khanh Hai commune, Tran Van Thoi district, Ca Mau province.
Năm 2003, Bác Ba Phi được Hội Nghệ thuật dân gian Việt Nam truy tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian và tặng Huân chương “Vì sự nghiệp nghệ thuật dân gian”.
Mộ chú Ba Phi và hai vợ ở Cà Mau
Hình ảnh nhân vật Bác Ba Phi đã xuất hiện trong nhiều tác phẩm nổi tiếng, trong đó có tiểu thuyết Bác Ba Phi của nhà văn Anh Đông và đặc biệt là hình ảnh người đàn ông phóng khoáng, giản dị nhưng trung niên. có khả năng trò chuyện duyên dáng với Ba Phi trong tiểu thuyết Đất rừng phương Nam của Đoàn Giới.
Sau này, tiểu thuyết được dựng thành phim truyền hình dài tập mang tên Đạt Phương Nam . Trong phim, tuy chỉ là nhân vật phụ nhưng hình ảnh chú Ba Phi do họa sĩ Mạc Cẩn thể hiện đã in sâu vào ký ức khán giả, trở thành nhân vật được nhiều người yêu mến, không hề thua kém nhân vật chính.
Chú Ba Phi do nghệ sĩ Mạc Can thể hiện
Mới đây nhất, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng ra mắt bộ phim mang tên Đất rừng phương Nam và vai Bác Ba Phi được giao cho Trấn Thành.
Tuy nhiên, dù phim chưa ra rạp nhưng khán giả đã phản ứng khá gay gắt trước việc vai chú Ba Phi được giao cho nam diễn viên sinh năm 1987. Công chúng cho rằng nam diễn viên còn quá trẻ và có ngoại hình điển trai. . Sự bụ bẫm không phù hợp với hình ảnh Bác Ba Phi, dày dặn và giản dị, trong kho tàng văn học và trong trí tưởng tượng của nhiều người.
Ngoài ra, nhân vật chú Ba Phi trong phim truyền hình Đất Phương Nam do nghệ sĩ Mạc Can thể hiện xuất sắc đến mức trở thành tượng đài trong lòng nhiều khán giả. Điều này khiến bất kỳ nghệ sĩ trẻ nào đảm nhận vai chú Ba Phi khó có thể chinh phục được công chúng.
Ngoài ra, vì đời tư vướng nhiều ồn ào nên Trấn Thành không nhận được cái nhìn thiện cảm từ một bộ phận khán giả. Vì vậy, việc giao cho nam diễn viên này vai một công dân giản dị, hào phóng, được coi là biểu tượng văn hóa của người dân miền Nam cũng được cho là không phù hợp.
Hình ảnh chú Ba Phi được Trấn Thành thể hiện
Tuy nhiên, theo đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, nhân vật Bác Ba Phi có nhiều điểm phù hợp với hình tượng, tính cách của Trấn Thành.
“Nhân vật chú Ba Phi là một người hay nói, những câu chuyện hài hước, có chuyện thật, có chuyện không, nhưng các câu chuyện đều có ý nghĩa, triết lý riêng. Tôi nghĩ Thành là người rất phù hợp” – nói . đạo diễn phim Đạt Phương Nam .
[yeni-source src=”” alt_src=”https://kenh14.vn/nhan-vat-bac-ba-phi-do-tran-thanh-thu-role-in-phim-dat-rung-phuong-nam -la-ai-20231013111159084.chn” name=””]
