Theo điều kiện tự nhiên, mỗi năm quê tôi chỉ trồng một vụ lúa, để dành làm lương thực, khi nào dư thừa mới bán. Nhưng không ai bán ngay khi lúa chín, vì lúc đó giá rất rẻ. Người dân thường mang gạo về nhà dự trữ, chờ đến cuối vụ khi lương thực khan hiếm và giá gạo sẽ tăng.
Ở xóm tôi, nhà nào cũng có một chiếc thúng để đựng gạo – một trong những “tài sản” quan trọng nhất. Giỏ đựng gạo phải để ở vị trí an toàn trong nhà, tránh ẩm mốc, mối mọt, chuột cống…
Khi lúa ngoài đồng dần đầy thóc và nặng trĩu gọi là me quăn thì gia đình bắt đầu chuẩn bị làm thùng đựng. Cha tôi chặt mấy chiếc cọc gỗ, mài nhọn, rồi chặt lá dừa nước, xé làm đôi rồi phơi khô. Mẹ trải sợi tre đan mới mua ngoài chợ ra sân đầy nắng rồi phủ một lớp phân trâu pha loãng. Khi lớp phân khô đi dưới nắng nóng, tấm vải dệt óng ánh màu xanh rêu. Khi được hỏi tại sao phải làm như vậy, mẹ tôi nói là để tránh mối mọt và bịt kín các khe hở để hạt gạo không bị rơi ra ngoài.
Có thể bạn thích
Tùy theo số lượng lúa thu hoạch được mà bạn sẽ làm một chiếc thúng. Mỗi năm được mùa, bố tôi lại vẽ một vòng tròn lớn dưới gốc cây. Nhà có nền đất, bố có thể dễ dàng đóng các cột đỡ dọc theo chu vi của vòng tròn đó, lấy lá dừa bện vào bên trong, buộc chặt theo vòng tròn bằng cọc, tăng dần chiều cao lên khoảng nửa mét. Trấu được đổ vào đáy nồi để chống ẩm. Có nhiều lớp màng bọc thực phẩm bọc kín bề mặt vỏ trấu. Tấm cà tím được quấn quanh lá dừa, tạo thành khối hình trụ cao gần 3m.
 |
| Hình ảnh chỉ mang tính chất minh họa – Internet |
Dựng một chiếc thang chắc chắn, những người đàn ông trong xóm lần lượt chuyền từng thúng gạo vào. Cứ 2 thúng là 1 giạ, tương đương khoảng 20kg. Mẹ bảo tôi lấy sổ bút ghi chép cẩn thận số giỏ gạo. Mỗi khi mức gạo trong thúng tăng lên bằng 2 gang tay, bố tôi lại buộc một sợi dây mây quanh quả cà, đỡ và giữ cho nó tròn và chắc chắn.
Khi lúa đã đầy, ngoài sân chẳng còn gì, bố lại đến bên tôi xem sách. Năm đó, gia đình tôi thu hoạch được hơn 200 giạ. Khuôn mặt bố rạng rỡ niềm vui. Các đồng nghiệp cũng vui vẻ khen vụ lúa của tôi, hạt nào cũng to, tròn, vàng óng. Việc nặng nhọc, hàng xóm tụ tập làm “việc” như thế, từ nhà này sang nhà khác, giúp đỡ qua lại, không cần so sánh, tính toán.
Mẹ tôi chuẩn bị một mâm cơm thịnh soạn, vừa để mừng mùa gặt xong, vừa để cảm ơn sự giúp đỡ của hàng xóm. Với chút rượu, bố tôi hào hứng tính toán, nửa số gạo đủ ăn quanh năm, nửa còn lại sẽ bán khi được giá. Đó là năm đầu tiên gia đình tôi dư gạo để bán hơn dự kiến.
Người hàng xóm cũ đã cho bố mẹ tôi thuê một mảnh đất. Do tuổi già sức yếu nên vợ chồng ông không làm ruộng được hết. Lúc đầu anh ấy bảo bán nhưng gia đình tôi không đủ tiền mua. Đúng như tôi nghĩ, bố tôi đợi cơ hội bán số thóc dư cộng với số tiền tích lũy được để hỏi mua mảnh đất đó.
Các bác còn đùa rằng bố mẹ tôi là một cặp vợ chồng trẻ chỉ có một đứa con, đang gặt hàng trăm giạ lúa, gần giống như địa chủ. Bố cười, nhà chỉ có một vựa lúa, làm sao giàu có được, phải làm vựa lúa mới hạnh phúc. Mọi người đều hoang mang.
Bố giải thích, ngày xưa địa chủ, quan lại có ruộng, cò bay thẳng thường xây nhà 3 gian chỉ để chứa lúa. Ngôi nhà chia làm hai, lối đi ở giữa, hai bên là hai “mảnh nước” hình chữ nhật chứa lúa lên tới mái. Ai cũng mơ ước, cuộc sống của người nông dân chỉ vậy thôi.
Tôi chưa bao giờ nhìn thấy gia đình trồng lúa giàu có nào, tôi chỉ quen với những người trồng lúa và hàng xóm của gia đình tôi. Bọn trẻ chúng tôi thường trèo lên giường chơi trốn tìm hoặc khi… lén ăn một món gì đó ngon lành. Ruộng lúa cũng là nơi chú mèo cưng của tôi thích ngủ và dọn tổ để sinh con.
Sau này, cuộc sống khá giả hơn, người ta thường bán lúa ngay khi vừa thu hoạch trên đồng. Nông dân không còn trữ lúa quanh năm nên thường được ăn lúa thơm mùi lúa mới. Giỏ cơm trong nhà đã hoàn thành nhiệm vụ và nên lui về quá khứ.
Viet Quynh
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/bo-lua-nha-nong-a1504834.html” name=””]
