Tôm bạc luộc, rang nước dừa, nướng trên bếp than hoa… món nào cũng ngon. Độc đáo hơn là món tép bạc chiên bồn bồn.
Chợ đông đúc cá mà tôi ghét
Chợ tan con tép bạc ngon (Ca dao)
Có thể bạn thích
Không biết từ bao giờ câu hát ngọt ngào ấy đã ru bao thế hệ trẻ em vào giấc ngủ. Trên thực tế, nhiều người cho rằng tép bạc ngon ngọt hơn cá lớn! Đây có thể là một cách nói ngược để thể hiện một thái độ nào đó của tác giả dân gian.
 |
| Vị ngọt đậm đà của tép bạc hòa quyện với vị ngọt thanh của bồn bồn khiến ai ăn rồi cũng nhớ mãi. |
Tôm bạc sống ở vùng nước lợ. Con tôm cỡ bằng ngón tay người lớn, hình dáng giống con tôm nhưng đôi càng lại nhỏ, gần giống chân con tôm. Tôm bạc có vỏ màu trắng bạc, có con màu trắng trong (có người còn gọi loại tôm này là tép). Tép bạc có đặc tính đi ngược dòng nước. Ở các vùng quê, dọc theo các con kênh, con sông nhỏ, người dân thường đi thả đèn lồng, giăng bẫy bắt tép.
Cối làm bằng tre, miệng hứng nước chảy. Kích hoạt được đặt vào lúc hoàng hôn. Người ta còn treo một ngọn đèn dầu tồi tàn trong lòng thúng. Con tôm men theo cột, thấy ánh đèn leo lét soi xuống nước theo… chun vào. Nước trong vắt, tôm chạy râu đỏ au. Người đặt nút ngồi trên thuyền, trên cầu, xem tôm chạy và nghe nước chảy giữa đêm khuya cũng là một thú vui ở vùng quê yên tĩnh. Người ta dỡ nứa, đổ tôm vào thau, rổ… Sau đó cho tôm vào sọt tre để giữ tôm trong dòng nước chảy.
Tôm bạc luộc, rang nước dừa, nướng trên bếp than hoa… món nào cũng ngon. Độc đáo hơn là món tép bạc chiên bồn bồn.
Bồn bồn thường mọc hoang ở những vùng đất trũng như Bần, biển hay vùng đồng bằng, nhiễm phèn mặn nhiều. Bồn bồn thuộc họ sậy, mọc trên mặt nước, rễ nổi như rau muống, lá dài như sả, có khả năng chịu ngập úng sâu. Loài cây dại này một thời đã cản bước chân người đi mở đất, bởi nó và cỏ dại thay nhau mọc… tranh giành sự sống quyết liệt với cây lúa, cây lúa nếp. Để có đất trồng lúa, những người xuôi nam đến tận cùng đất nước phải dùng biện pháp đối phó là tháo lòng chảo. Loại cây này ngày nay vẫn còn mọc nhiều ở Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu…
Tình cảnh của người dân quê ngày xưa dường như gợi nhớ trong câu ca dao quê hương:
Gió đẩy gió làm bông bồn bồn rụng trắng
Yêu em một đời nắng mưa.
Người ta dùng bồn bồn để chế biến món ăn từ phần non của thân cây bồn bồn, được dân gian gọi là củ tàu hủ. Mỗi khi con nước nổi trên ruộng cũng là lúc người dân dùng thuyền để kéo bồn bồn ra ngoài. Hái bồn bồn cũng đơn giản, chỉ cần nắm phần ngọn rồi tước lớp lá bên ngoài, ngắt phần lõi trắng bên trong rồi cho vào rổ. Thân bồn bồn có thể chẻ đôi, ba, rửa sạch, phơi khô.
Tôm bạc còn sống bóc sạch vỏ cho vào tô hoặc thau không rửa lại. Đặt chảo lên bếp, phi tỏi và mỡ cho thơm, sau đó đổ tôm vào xào sơ qua, nêm nếm nước mắm, bột ngọt cho vừa ăn rồi trút bồn bồn vào. Cũng có người xào bồn bồn trước, khi bồn bồn gần chín mới đổ tôm vào. Đợi tôm chuyển sang màu đỏ thì bắc chảo ra khỏi bếp, múc ra đĩa. Rắc thêm ít tiêu xay, ớt thái lát và vài cọng ngò để món ăn thêm thơm và ngọt hơn.
Bồn bồn xào tép bạc chấm nước tương hoặc nước mắm ngon, ăn với cơm nóng. Món ăn dân dã ấy đã để lại một hương vị rất riêng, đặc trưng khiến ai đã từng thưởng thức, dù đã xa quê vẫn nhớ quê da diết.
Đến đây, người viết chợt nhớ đến mấy câu trong lời bài hát “Bông bồng bềnh từ trắng” của nghệ sĩ ưu tú Trúc Linh, tôi xin mượn để thay lời kết:
Em tưởng anh đi rồi anh mau về
Để em bán củ, em để ống, anh đợi em.
Túy Phương
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/bon-bon-xao-tep-bac-a1495985.html” name=””]
