Năm nào đến hè, bận việc gì tôi cũng “kéo” cả nhà về ăn cơm với mẹ và nhất định phải nhờ mẹ nấu bát canh chua lá sắn.
 |
| Lá khoai nào mẹ cũng dùng |
Tôi vẫn nhớ như in mùa hè năm ấy. Một mùa hè nắng như đổ lửa, cỏ khô cháy, đất đai nứt nẻ, cằn cỗi. Trời ấm áp, không một giọt mưa. Rau trồng trong vườn chỉ còn trơ đất, những loại rau ăn được mọc hoang dại bên bờ suối cạn cũng đã được người dân hái đến tận cùng.
Có thể bạn thích
Gia đình tôi mới chân ướt chân ráo lên vùng kinh tế mới, đất hoang chưa khai thác gặp phải hạn hán. Đất xung quanh nhà vẫn khô cằn. May thay, nhà tôi ở ngay bên dòng suối, cạnh một cái ao bỏ hoang, nơi có những chùm lá sắn mọc ra từ những thân cây mà người ta lượm lặt vứt bỏ từ mùa Tết.
Đây là chút màu xanh cuối cùng còn sót lại trong khu vườn của tôi. Và nó không thể tồn tại nếu chúng ta không cố gắng để mắt đến nó, khi ngày nào cũng có những cái nhìn lác mắt.
Mỗi ngày thức dậy, việc đầu tiên tôi làm là nhìn xuống ao xem lá khoai còn xanh không. Ngay cả trong những giấc mơ của tôi, tôi thức dậy để theo dõi. Chúng tôi bảo vệ những chiếc lá ấy trong khi chờ đợi những bông sắn trắng lùi vào những hòn than nóng hổi, thơm ngát trong những giấc mơ trôi.
Không phải! Tôi hét lên như muốn vỡ tung lồng ngực. Vẫn không ngăn được đôi tay thoăn thoắt tuốt lá khoai của mẹ, nhanh nhẹn, nhẹ nhàng nhưng cũng đầy cương quyết. Vâng, đó là nó. Những củ khoai chỉ còn trơ cành, với câu nói “lẳng lơ” của mẹ lái xe giữa trưa đổ lửa “không ai bẻ được, để lá nảy mà ăn?”. Những lời đó giống như tiếng sấm giữa bầu trời quang đãng.
Lá khoai cắt được, mẹ làm gần hết. Đầu tiên là ngọn non, chỉ cần vò nhẹ, ngâm nước muối cho bớt mủ, vớt ra để ráo nấu canh. Nồi canh lèo tèo nước với mấy cọng rau sắn xanh nổi lều khều hơi khó nuốt nhưng giải quyết được phần nào cơn thèm rau xanh của cả nhà.
Lớp lá ở giữa, có màu xanh đậm, má tôi gọi là “lá bánh tẻ” – thứ lá non vừa rụng chưa tới là thứ lá ngon nhất của cây. Mẹ rửa sạch, cắt miếng nhỏ, cho vào cối đá, dùng chày gỗ giã thật nhỏ, thêm chút muối, chút dầu mỡ rồi chiên vàng thành món lá khoai xào cho cả nhà cầm lòng. lễ hội rau .
Còn những lá khoai già, nấu canh không được mà xào cũng không đáng, nhưng bỏ đi thì đành chịu. Mẹ bế chúng bỏ vào cái sọt ở góc nhà. Chúng tôi càu nhàu hỏi mẹ làm gì với chiếc lá cũ bỏ đi ấy được xếp cẩn thận như báu vật. Mẹ yên lặng.
Mùi hăng nồng xộc lên mũi khi chúng tôi vừa bưng mâm cơm xuống. Bát canh còn bốc khói, bên trên là những trái ớt đỏ và mấy con cá trống mẹ tôi vớt dưới hồ đêm qua. Ôi, hôm nay mẹ cho con ăn nhiều quá. Rau đâu mẹ nấu cả bát? Có nhiều cá hơn. Dù nhỏ bằng đầu đũa, nó vẫn là cá. Vị tanh của cá quyện với mùi hăng nồng của lá sắn ngâm chua tạo nên một hương vị rất riêng, một hương vị rất đặc biệt mà chúng ta chưa từng nếm thử trước đây.
Chúng tôi cứ xô đẩy, hối hả, nước dùng đi đến đâu gà con nở đến đó. Khi tôi trở lại, chỉ còn lại một chút cơm cháy và một ít nước sốt dưới đáy bát. Không ai bảo ai, tôi nhanh chóng múc nốt ngụm nước canh cuối cùng vào nồi cơm. Miếng cơm cháy dậy lên cùng nước lẩu chua, ngọt, sắc, cay vẫn khiến tôi xuýt xoa mãi vẫn chưa muốn dừng lại, dù đã ăn đến giọt nước cuối cùng, hạt cơm cuối cùng. Ai cũng đã căng bụng, nhưng vẫn muốn ăn thêm. Đối với tôi đó là bữa ăn ngon nhất trong đời.
Không kìm được, chúng tôi bắt mẹ phải nói cho tôi biết nồi canh chua “thần thánh” đó từ đâu ra. Câu trả lời của mẹ khiến ai cũng ngạc nhiên, không tin – lá khoai già mà chúng tôi xin mang đi. Ôi lá khoai già mà mẹ “hô biến” thành bát canh chua đưa cơm mốc thế này?!
Lá khoai mẹ rửa sạch, phơi nắng một lúc, cắt đôi rồi cho vào lọ. Cho mỗi lớp lá 1 nắm muối hột, cho đầy hũ, bên trên lót lá chuối để bịt kín miệng hũ. 5 ngày sau mẹ tôi mang ra một nồi canh chua để thay đổi khẩu vị. Mẹ sợ chúng tôi ăn lá khoai già không ăn được nên đã gom cá dưới ao, hồ để “nếm thử” đánh lừa vị giác của lũ trẻ. Tôi chưa bao giờ nghĩ bát canh chua lá khoai lại thích hợp cho con ăn cho đỡ lo.
Những củ khoai và bát canh chua của mẹ đủ để chúng tôi vượt qua một mùa hè oi ả. Chúng tôi như ngất đi trong hương vị chua chua ngọt ngọt ấy, khó quên; để rồi từ đó năm nào mẹ tôi cũng trồng một mớ khoai chỉ để lấy lá ngâm.
Chúng tôi đi học, ra trường rồi ở lại thành phố lập nghiệp. Nhưng năm nào đến hè, bận việc gì, tôi lại “kéo” cả nhà về ăn cơm với mẹ và nhất định phải nhờ mẹ nấu bát canh chua lá sắn. Tôi ăn hoài mà vẫn thèm ăn, chỉ có lũ nhóc lắc đầu ngán ngẩm. Họ luôn hỏi nhau, bát canh chua lá khoai dày và sắc, món nào ngon mà mẹ thèm đến thế.
Thụy Vũ
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/canh-la-khoi-mi-mat-mua-he-a1492024.html” name=””]
