Giữa mùa hè nóng bức, còn gì tuyệt vời hơn khi được thưởng thức một cốc nước mát lạnh ngọt ngào. Vừa ngon vừa thanh nhiệt, giảm rôm sảy, mụn nhọt.
 |
| In die somer kan verkoelende masseerkoppies as “ekstreem” beskou word |
Mùa hè tuổi thơ năm ấy, mặc cho cái nóng oi ả tưởng chừng như muốn thiêu rụi mọi thứ, tôi cùng lũ bạn lang thang trong rừng cây cạnh con suối nhỏ. Đứa thì té nước nghe cái mát lạnh luồn qua da thịt, đứa thì gối đầu lên cỏ ngắm mây trời qua từng kẽ lá xanh, đứa thủ sẵn dây ná bắn những chùm nho. me rụng khỏi cành.
Chúng tôi hái trái rừng, sim, trâm, dẻ, treo, xanh đỏ vàng tím đủ thứ, cứ thế mà nhai, cười nói rôm rả. Và chà là loại lá rừng ai cũng đổ xô đi hái, mặc cho sâu ăn ngứa ngáy khắp người. Các ông bố bà mẹ vác roi dâu đi tìm từng đứa con, đánh từ đó về nhà. Đó là cách tốt đẹp.
Không hiểu bằng cách nào mà đứa trẻ nào lớn lên ở quê tôi cũng dễ dàng nhận ra loại lá có tên là xa xa, xu xa hay sương sâm. Dây leo mọc quấn quanh hàng rào và len lỏi khắp nơi trong rừng ven suối, lá màu xanh đậm phủ đầy lông mịn cực kỳ. Phải chọn những lá già để tránh sắc nhọn hoặc không bị rệp sáp bám vào.
Lá lốt nhặt, rửa sạch rồi vò với nước sạch. Phải dùng cả hai tay vò nát lá cho đến khi chỉ còn lại gân, sau đó dùng khăn vải sạch lọc xác và hớt bọt, chỉ còn nước sâm cau hơi sền sệt. Má tôi thường xay mực thành bột, sau đó rắc một ít vào nước cho nhanh chín. Để ở nhiệt độ thường khoảng 2 tiếng thạch sẽ đông lại thành dạng thạch màu xanh, mềm, mịn, vị nhạt thanh khiết, thoảng hương tự nhiên của các loại lá cây rừng.
Bọn trẻ con chúng tôi vẫn bắt chước người lớn tập kiếm xu để ăn vặt. Nhưng lúc đó tôi còn quá nhỏ để biết cách làm nước đường. Thế là chúng tôi chỉ biết ngồi xổm, chống cằm nhìn mãng cầu đông cứng rồi tranh nhau rắc đường trắng hay đường vàng lên trên ăn cho nhanh. Phải đợi mẹ dùng bát đường (đường đen) đánh cho nước đường đặc quánh, thêm ít gừng đập giập. Chan nước đường vàng lên trái mãng cầu, ăn kèm với đá là đúng điệu của một món ăn thanh mát.
Sau đó, dù ăn nhiều món ngon nhưng tôi vẫn thích cái vị thanh mát của miếng xá xíu, hòa với chút nước đường ngọt lịm, chút cay cay và thơm mùi gừng. Giữa mùa hè nóng nực, còn gì tuyệt vời hơn khi được thưởng thức một cốc nước mát lạnh ngọt ngào. Vừa ngon vừa thanh nhiệt, giảm rôm sảy, mụn nhọt.
Ngoài những viên thạch xanh dẻo làm từ lá sương sâm mọc tự nhiên, hôm đó còn có những viên thạch trắng nấu từ rong biển. Rong dạng sợi mảnh như lá liễu, màu vàng nâu nhạt, bám vào đá ở vùng nước lợ ở biển và cửa sông. Đến mùa, mẹ lại ra chợ mua rong về để chị em tôi nhặt rêu, tách vỏ, giũ đá rửa qua lại. Tiếp theo, mẹ đun rong biển với nước trên lửa nhỏ, đợi rong biển tan hết thì lọc bỏ xác và đợi rong biển đông lại thành thạch trắng.
Nếu như thạch rau câu mềm tan ngay trong miệng nên để nguyên con thì sứa là sốc, phải cắt thành từng miếng nhỏ. Sự kết hợp giữa hai loại thạch làm từ nguyên liệu trên rừng và dưới biển tạo nên món ăn giải nhiệt độc đáo. Có lẽ tên món, tên món cũng bắt đầu từ đó. Ăn một miếng, vị mát thấm vào đầu lưỡi, mát ruột, mát gan phải thốt lên: “Xứ choa, ngon quá!”.
Mua đồng xu ở những gánh hàng rong dạo quanh xóm sẽ có những miếng thạch sương sáo đen bóng hơn cả que đo. Tuy nhiên, tốt hơn hết là bạn nên ra suối hái lá sen về cho vào lọ làm thạch, nơi nào cũng ngon hơn. Vì khi đó là tận hưởng thành quả của sự chăm chỉ, háo hức chờ đợi và quan trọng nhất là được vui vẻ bên nhau. Những thứ đó, ngày sau dù nhớ mãi cũng khó tìm lại.
Mộc Yên
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/trua-he-ngot-mat-xoa-xoa-a1492567.html” name=””]
