Zeyrek – inili Hamam vừa mở cửa trở lại vào tháng 9 sau 13 năm trùng tu và khai quật. Đây là một trong những trung tâm chăm sóc sức khỏe sang trọng nhất thời Đế chế Ottoman.
 |
| Xà phòng, lược và khăn tắm là một số trong rất nhiều hiện vật quý hiếm được tìm thấy ở Zeyrek Çinili Hamam – Ảnh: Özkan Önal |
Nhà tắm, hay đúng hơn là phòng tắm hammam trong văn hóa Hồi giáo, đóng một vai trò quan trọng trong thời kỳ Ottoman. Ngoài chức năng là nơi thanh lọc và tẩy rửa, chúng còn là không gian công cộng quan trọng nơi mọi người thuộc mọi tầng lớp xã hội có thể giao lưu. Trong không gian đó, không chỉ người Hồi giáo mà cả những người thuộc các tôn giáo và nền văn hóa khác cũng có thể hòa nhập trên cơ sở bình đẳng.
Tọa lạc tại quận Zeyrek của Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), Zeyrek Çinili Hamam được xây dựng bởi Mimar Sinan – kiến trúc sư trưởng của người Ottoman – vào những năm 1530. Phòng tắm hammam kiểu Thổ Nhĩ Kỳ này từng có khoảng 10.000 người bao phủ. Gạch Iznik màu xanh sáng với 37 kiểu dáng độc đáo. Ngày nay, một số loại gạch trên có thể được tìm thấy trong bộ sưu tập của Bảo tàng Louvre ở Paris và Bảo tàng Anh ở London. Zeyrek Çinili Hamam là một trong những ví dụ sớm nhất về không gian công cộng được trang trí bằng gạch tinh xảo chỉ được tìm thấy trong các cung điện hoàng gia và nhà thờ Hồi giáo trong thời kỳ Ottoman. Nhà tắm vẫn hoạt động một phần cho đến năm 2010 nhưng trong tình trạng gần như bỏ hoang, thạch cao mốc meo và bong tróc, sàn nhà bị mất, tường nứt…
Kể từ năm 2011, Zeyrek Çinili Hamam đã trải qua một loạt cuộc khai quật khảo cổ để khai quật nền móng lâu đời nhất của tòa nhà, bao gồm các hiện vật La Mã và các bể chứa nguyên bản do người Byzantine xây dựng để cung cấp nhiệt nước vào bồn tắm và các khu vực xung quanh. Những bể chứa nước này hiện là địa điểm triển lãm nghệ thuật đương đại mới mang tên Healing Ruins. Quá trình phục hồi cũng phát hiện ra nhiều đặc điểm kiến trúc nguyên bản hơn, bao gồm những bức tranh tường có niên đại từ thế kỷ 18 và 19, được tìm thấy dưới các lớp thạch cao.
 |
| Nội thất phòng tắm nữ ở Zeyrek Çinili Hamam – Ảnh: Ibrahim Ozbunar |
Một khu vườn và bảo tàng mới đã được thêm vào Zeyrek Çinili Hamam để trưng bày những phát hiện này. Ngoài ra, phòng tắm đã được khôi phục một cách tỉ mỉ, vẫn giữ được kết cấu và kiến trúc lịch sử ban đầu. Du khách có thể khám phá các bể chứa nước Byzantine được kết nối với phòng tắm hammam thông qua mạng lưới đường ống khổng lồ bên dưới thành phố Istanbul.
Triển lãm Healing Ruins được lấy cảm hứng từ dấu vết quá khứ được phát hiện trong quá trình trùng tu kéo dài 13 năm của Zeyrek Çinili Hamam. Cuộc triển lãm mang tính đa diện, cho thấy rằng không chỉ những tàn tích có khả năng chữa lành mà hành động sửa chữa chúng còn có thể có tác động biến đổi đối với chúng ta. Healing Ruins trưng bày các tác phẩm của 22 nghệ sĩ từ Türkiye và nước ngoài, diễn ra từ ngày 30 tháng 9 đến ngày 5 tháng 11. Đây là cuộc triển lãm đánh dấu sự mở cửa trở lại của Zeyrek Çinili Hamam.
Từ tháng 3 năm 2024, du khách có thể trải nghiệm tắm truyền thống trên những chiếc võng tại Zeyrek Çinili Hamam. Koza Yazgan – Giám đốc sáng tạo của dự án trùng tu – cho biết Zeyrek Çinili Hamam phản ánh rõ ràng truyền thống tắm lâu đời của người Ottoman. Thay vì mát-xa kiểu Thụy Điển và trị liệu bằng dầu thơm, sẽ có những căn phòng nóng ẩm, trị liệu chỉnh hình và mát-xa bằng bong bóng.
Thien Cu
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/danh-thuc-nha-tam-500-nam-tuoi-o-tho-nhi-ky-a1504221.html” name =””]
