Có những người “xa mà không lạ”, “biết mà không quen” một hôm xông vào nhà gây náo loạn; đôi khi làm nền cho những giây phút thăng hoa, gắn kết. Đó là những người tài giỏi, nổi tiếng mà bạn yêu mến, say mê và phong làm “thần tượng”.
Đồng hành cùng con trong niềm đam mê này, cha mẹ cần dựng rào chắn, biển báo hay háo hức xách ba lô cùng con “quẩy thần tượng”? PGS.TS Hoàng Thị Hồng Hà – Trưởng khoa Quan hệ công chúng và Truyền thông, Trường ĐH Kinh tế – Tài chính TP.HCM – trả lời phỏng vấn ngắn độc giả Báo Phụ Nữ TP.HCM.
PV: Thưa bà, ác cảm (nếu có) của các bậc phụ huynh đối với thần tượng của con mình bắt nguồn từ đâu?
PGS.TS Hoàng Thị Hồng Hà: Đây có thể coi là phản ứng tự vệ bình thường khi người ta nhận thấy mình bị thiệt hại về tinh thần, vật chất và có ý chí muốn lấy lại, có nhiều phụ nữ còn bị thiệt mạng. Tôi tự đặt mình vào thế đối đầu với thần tượng của bạn.
* Sự đối đầu đó có giúp các em nhìn lại mình để không đi quá xa?
– Quy luật tâm lý và thực tế cho thấy, cái gì cấm thì càng kích thích đam mê. Cha mẹ càng hạ thấp thần tượng của con mình bao nhiêu, thì con cái lại càng cố gắng cổ vũ nó bấy nhiêu. Tương tự như trò chơi bập bênh, bạn càng cố gắng chìm xuống, đầu bên kia càng nảy lên.
* Tôi có và không có thần tượng, trường hợp nào đáng ngại hơn, thưa bà? Điều cấm kỵ trong hành vi của cha mẹ xung quanh thần tượng của con mình là gì?
– Tôi không thần tượng ai cả, điều đó cho thấy có một sự trống rỗng nhất định trong tâm hồn và thế giới quan của tôi. Đừng nghiền nát thần tượng – một phần tình cảm của bạn dành cho một người hay một lĩnh vực mà bạn quan tâm hoặc theo đuổi, vì điều đó sẽ khiến bạn bị tổn thương. Tuy nhiên, việc một người bạn đồng hành nửa vời, giả tạo đến một lúc nào đó quay bánh xe, quay bánh xe một cách thô bạo cũng khiến trẻ khó chịu và mất lòng tin vào cha mẹ.
* Vậy cha mẹ phải làm gì?
Dành thời gian để hiểu lý do tại sao bạn ngưỡng mộ nhân vật. Nỗi niềm khao khát hình ảnh đẹp đẽ ở trẻ nhắc nhở cha mẹ phải luôn nâng cấp, phát triển bản thân về năng lực, hiểu biết, tác phong, ngoại hình… để không trở thành “người lớn xấu xí” trong mắt con cái; không phải để giành lấy vai trò thần tượng, mà để cha mẹ trở thành thần tượng theo nghĩa gần gũi hoặc yêu thương đứa trẻ.
Thần tượng gắn liền với cảm xúc, cao trào, mãnh liệt nên cha mẹ cũng cần giữ mình, tránh cảm xúc quá khích. Cần tạo vùng đệm an toàn giữa thuận lợi hay bất lợi, chấp nhận hay không chấp nhận nuôi con để nuôi thần tượng; cụ thể là về tiền (mua hình ảnh, ấn phẩm, mua vé, sản phẩm liên quan đến thần tượng), thời gian (cày view, bình luận, thưởng thức tác phẩm), công sức, sự quan tâm…
Đành rằng thần tượng rơi vào hai cực yêu ghét (anti-fan), phản ứng của các bậc phụ huynh cũng có thể phân cực: hoặc cấm đoán hoặc thả nổi. Trong câu chuyện này, cả hai bên đều bị tổn thương, nhất là khi cha mẹ thấy con mình có biểu hiện si mê, si mê thái quá.
* Ở mức độ nào sẽ được coi là thái quá?
– Mỗi thế hệ có quy mô riêng. Bạn nên tránh so sánh với thời gian của chính mình hoặc với những đứa trẻ khác để tiêu cực hóa con bạn. Sẽ dễ nghe hơn nếu gắn thang đo với những số lượng thực tế: số tiền kiếm được từ một ngày làm việc của cha mẹ, giá một cuốn sách, một bộ quần áo, học phí, v.v.
Cha mẹ nên nói chuyện để con hiểu, đừng vội kết luận con mình thái quá. Con luôn có lý do để làm những việc đó, ít nhất là xuất phát từ nhu cầu khám phá thế giới của lứa tuổi con. Nhắc nhở con bạn trước những thực tế của cuộc sống gia đình để đầu tư vào niềm đam mê thần tượng của mình trong tầm kiểm soát.
* Sự chỉ đạo, hướng dẫn của cha mẹ có làm mất đi quyền tự do ngưỡng mộ thần tượng và đam mê hồn nhiên của trẻ?
– Cha mẹ nên giúp con tìm hiểu thông tin đa chiều về thần tượng, giúp con hiểu đâu là chiến lược xây dựng thương hiệu cá nhân của người nổi tiếng đó, đâu là hiệu ứng truyền thông.
Từ đó, tôi tự phân tích được những mặt tốt và xấu của thần tượng, biết điều tiết cảm xúc, hạn chế những tác hại như bị đám đông lôi kéo. Đồng thời, các em sẽ có ý thức tự bảo vệ an toàn thân thể, pháp luật… khi tham gia cộng đồng người hâm mộ.
Tôi thường nói đùa với con: đừng cho gặp, vì nhiều khi gặp là “phá hình” ngay. Cha mẹ nên chia sẻ với con những trải nghiệm của bản thân khi theo đuổi thần tượng: hạnh phúc, ngưỡng mộ và thất vọng, nguy hiểm khó lường.
Khi thích một thứ gì đó, tất nhiên chúng ta sẽ bị tác động, ảnh hưởng, bị đồng hóa và rất dễ đánh mất một phần của mình. Ngày nay, thế giới thần tượng rộng mở và đa dạng hơn bao giờ hết.
Trong quá trình mở rộng và hội nhập này luôn cần sự tự chủ, cân bằng của trẻ và sự lắng nghe, tôn trọng, đồng hành của cha mẹ.
* Xin cảm ơn và chúc ông luôn vui, khỏe và hạnh phúc.
Tô Diệu Hiền (thực hiện)
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/nhu-chiec-bap-benh-cang-dim-cang-nay-a1498190.html” name=””]