Những tiếng rao khi khấp khởi, lúc hổn cách và trong từng tiếng rao, tôi ngỡ ngàng như mong đợi được tâm trạng của họ ngày hôm nay.
 |
| Bánh mì gánh ở trung tâm TpHCM – Ảnh: Trần Thế Phong |
Mùa thu năm trước, lúc đi từ Đồng Hới (Quảng Bình) đến Vinh, giữa cơn mơ ngon, tôi bị lay dậy vì tiếng rao “ai… cu… kh…ô…ng” của một người đàn ông nhẹ 40-45 tuổi ,phong cách gầy, nhỏ thó, trên vai quả túi khóa nặng nề.
Chất giọng chú thích đặc biệt, hóm hỉnh, không lợt lạ mà cứng rắn như người xứ này. Âm giai điệu câu rao, các đoạn thơ người xứ tôi xuống câu vọng cổ. Bất kỳ giác giác nào, bộ sưu tập công thức chiến đấu trong biến thể vịnh của tôi. Lòng miên man, hoài niệm những tiếng rao xưa.
rao có mặt khắp nơi, chất đầy trên những chuyến tàu, xe; len xào mọi xóm làng, ngõ hẻm; phủ lên từng gương mặt, nương theo gió, bụi bao phận người bụi sinh trên đôi quang ôm, trên từng vòng quay xe đạp bột cạch, cũ bụin.
Tôi nhớ hoài giọng nhí nhảnh, ngọt như mía lùi của chị bán bánh lọt, từng khi chị kéo dài đoạn “ai bánh thâm hông…”; nhớ rao tiếng trung kề của bà cụ tuổi nhẹ ngoại trừ tôi “ai lông gà, lông vịt, giấy cũ bán kh…ô…ng…” hoặc rút gọn lỏn “giò không…”; “bánh mì nóng, giòn đây”; “trà đá 500 đồng”… thật gần và cũng thật thương quen. Nhớ cả những lời mời bán mua “ai xôi đậu đen, đậu đỏ”, “lạc xoong, đồng nát” – bao la là giọng nói vùng miền, đầy thanh sắc.
Cứ thế, tôi sống cùng những tiếng rao lao xao, bất kể sáng hay đêm, mưa hay nắng. Những tiếng rao khi khấp khởi, lúc hổn đốt và trong mỗi tiếng rao, tôi như mong đợi hôm nay tâm trạng của họ ngày ấy – phấn chấn vì vui, lạc đi vì mệt hoặc trầm ngâm bởi những lo, lẩn khuất với bao trờ trở lại.
Giờ đi chợ hay trốn ngang đâu đó, vọng vào tai tiếng rao công nghiệp – nhanh gọn trên đà tiến hóa. Thế nhưng, tôi tin, thời buổi dẫu có hiện đại bao thì những gì thuộc về bản sắc vẫn khiến người ta thương nhớ đến đậm sâu.
By, thông qua tiếng rao, người biết thương người. Qua rao tiếng, ta nghe xàn xào lên lòng cảm thông, thám ẩn từng bước chân chiến thắng thắng. Ta cảm nhận gần đây hơn từng giọng điệu vui buồn tuôn từ nội lực bên trong, tựa khúc khúc khúc sinh động, khó đâu có được như ở Việt Nam mình.
Chợt, tôi tự hỏi, liệu còn nhiều không những người hoài cổ, hoài hoài nhớ những giây phút giây quên trong tiềm thức xa xôi?
Én Nhỏ
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/hoai-nho-nhung-tieng-rao-a1531718.html” name=””]
