Bát đường là món ăn giải nhiệt rất độc đáo vào những buổi trưa hè oi bức.
 |
| Quả bình bát chín vàng có vị chua ngọt, mùi hắc đặc trưng |
Theo tập quán cư trú, cư dân chung sống phía Nam sông Hậu (Sóc Trăng, Hậu Giang, Bạc Liêu…) thường dựng nhà ven sông, kinh, rạch. Dưới sông là những hàng dừa nước rậm rạp, xanh thẳm. Vào các con lạch, ao, mương, hồ cạn… nhiều loại cây dại mọc hoang. Nổi bật trong số đó là cây bình bát.
Bát là một loại gỗ cao khoảng năm ba thước. Lá đơn, mọc so le, lá có mùi đặc trưng. Chiếc bình sống được khoảng mười năm. Cây to hơn bắp chân người, cao gần chục mét, cành có tua. Bình bát cho bông màu trắng ngà, cánh dày, vỏ bình sần sùi nhưng không có gai như quả mãng cầu xiêm.
Quả non có màu xanh nhạt sau đó đậm dần khi già và chuyển sang màu vàng khi chín. Sau các mùa là lúc vựa chín gần hết. Trái chín sẽ bị gió thổi bay xuống đất. Không bị tác động bởi vật thể hay con người, quả sẽ vỡ ra và từ hạt sẽ mọc ra cây mới. Tất nhiên, tất cả các chùm cây đều đông đúc, rồi chúng tranh nhau sinh tồn để chỉ còn sót lại một số cây trưởng thành. Những hàng bát cứ thế mọc lên.
Trong quá khứ, người dân thường ở đất nước này sống chủ yếu bằng kinh tế tự cung tự cấp. Đặc điểm cơ bản của cuộc sống đó là bạn có được những gì bạn muốn. Trẻ em phải mất một thời gian dài để có được một vài miếng bánh hoặc một số kẹo mà mẹ chúng mua từ chợ. Còn lại, cứ tờ mờ sáng, lũ trẻ lại chạy ra kênh, rạch nhặt bát. Thậm chí, có người còn mang cả con nhỏ theo để vừa tự kiếm ăn, vừa… nuôi con, phụ giúp cha mẹ.
Quả mọc hoang nên tay hái, tay bẻ để ăn, quả ngọt chia nhau, quả chua vứt đi.
Ăn uống đã đời, có đứa còn hái mấy quả chín đem về gói vào góc ván, đậy kín miệng bát cơm… Đợi đến mai quả chín mới có mà ăn, mà không cần phải đi và thu thập nó.
 |
| Bát đường là món ăn giải nhiệt rất độc đáo vào những buổi trưa hè |
Cũng có khi cầu kỳ, dùng tay tách bỏ vỏ, lấy cơm của loại quả này cho vào ly, cho vào cốc, múc một thìa đường trộn đều. Bát đường là món ăn giải nhiệt rất độc đáo vào những buổi trưa hè oi bức.
Có người còn đặt bát đường, bát trên mái nhà qua đêm để hứng sương. Họ tin rằng ăn như vậy sẽ chữa được bệnh đau đầu. Tất nhiên, đây chỉ là kinh nghiệm dân gian, tính khoa học chưa được kiểm chứng.
Ngày nay, khi kinh tế đã phát triển, dường như người ta không còn quan tâm quá nhiều đến các loại trái cây dân dã, trong đó có trái bình bát. Ký ức tuổi thơ được tái hiện khi gần đây người dân thành thị thích xa quê hơn. Người ta mê vì vị chua chua ngọt ngọt, vì mùi cay nồng đặc trưng và càng mê hơn vì đây là loại trái cây… sạch!
Hoàng đế tử thần
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/trai-binh-bat-goi-nho-tuoi-tho-a1495988.html” name=””]
