Với hai ứng cử viên tổng thống Hoa Kỳ cạnh tranh để giành được 538 phiếu đại cử tri, khả năng hòa phiếu là hoàn toàn có thể xảy ra, giống như trường hợp cuộc bầu cử năm 1800 giữa Thomas Jefferson và Aaron Burr.
Điều đặc biệt về luật bầu cử tổng thống Hoa Kỳ là cử tri không trực tiếp bầu tổng thống. Phiếu bầu của họ – được gọi là phiếu phổ thông – chỉ có trách nhiệm chọn đại cử tri cho tiểu bang của họ. Tùy thuộc vào số lượng thượng nghị sĩ trong quốc hội của mỗi tiểu bang, mỗi tiểu bang sẽ có một số lượng đại cử tri nhất định.
Ở hầu hết các tiểu bang, ứng cử viên giành được số phiếu phổ thông cũng sẽ nhận được toàn bộ số phiếu đại cử tri của tiểu bang đó, theo nguyên tắc “người chiến thắng sẽ được tất cả”.
Số lượng đại cử tri ở mỗi tiểu bang thay đổi theo từng cuộc bầu cử, nhưng tổng số đại cử tri trên toàn quốc luôn cố định ở mức 538. Ứng cử viên nào giành được đa số phiếu đại cử tri, hoặc ít nhất 270 phiếu, sẽ thắng cử tổng thống.
Số phiếu đại cử tri tương ứng với mỗi tiểu bang. (Đồ họa: The Hill)
Theo CNN , một kịch bản hòa – mặc dù rất khó xảy ra – vẫn có thể xảy ra nếu ứng cử viên đảng Dân chủ Kamala Harris thắng ở Wisconsin, Michigan, Arizona, Nevada và giành được phiếu đại cử tri ở Nebraska, nhưng lại thua ở Pennsylvania và Georgia. Trong trường hợp đó, bà Harris và ông Trump đều sẽ nắm giữ 269 phiếu đại cử tri.
Ngoài CNN , trang web 270-to-win cũng đưa ra một số kịch bản hòa.
Không giống như các tiểu bang khác, Maine (có bốn phiếu đại cử tri) và Nebraska (năm phiếu đại cử tri) sẽ trao hai phiếu đại cử tri cho người chiến thắng toàn tiểu bang. Số phiếu đại cử tri còn lại sẽ được phân bổ cho người chiến thắng về số phiếu phổ thông tại khu vực quốc hội của mỗi tiểu bang. Các phiếu đại cử tri riêng lẻ ở Maine và Nebraska sẽ đóng vai trò quan trọng trong các kịch bản phá vỡ thế bế tắc.
Điều gì xảy ra nếu số phiếu đại cử tri bằng nhau?
Kịch bản hòa 1.800 sẽ lặp lại nếu cả hai ứng cử viên đều giành được 269 phiếu đại cử tri, hoặc nếu một ứng cử viên độc lập/bên thứ ba giành được phiếu đại cử tri, khiến các ứng cử viên của Đảng Dân chủ và Cộng hòa không đạt được 270 phiếu đại cử tri cần thiết.
Theo Tu chính án thứ 12, được ban hành sau cuộc bầu cử gây chia rẽ năm 1800, nếu không có ứng cử viên nào giành được đa số phiếu đại cử tri, Hạ viện mới — tuyên thệ nhậm chức vào ngày 3 tháng 1 năm 2025 — sẽ chọn tổng thống. Thượng viện sẽ chọn phó tổng thống.
Các thành viên Hạ viện chỉ có thể chọn một trong ba ứng cử viên có nhiều phiếu đại cử tri nhất cho chức tổng thống. Các thượng nghị sĩ có thể chọn một trong hai ứng cử viên có nhiều phiếu đại cử tri nhất cho chức phó tổng thống.
Thay vì bỏ phiếu với tư cách cá nhân, mỗi tiểu bang trong Hạ viện sẽ có một phiếu bầu. Ứng cử viên giành được 26 phiếu bầu của tiểu bang sẽ trở thành tổng thống.
Nếu các đoàn đại biểu tiểu bang tại Hạ viện không bầu được tổng thống vào Ngày nhậm chức (ngày 20 tháng 1), phó tổng thống mới do Thượng viện chọn sẽ trở thành chủ tịch tạm quyền.
Nếu Thượng viện không chọn được phó tổng thống trước ngày 20 tháng 1, Tu chính án thứ 20 sẽ tạm thời có hiệu lực. Người kế nhiệm tốt nhất tiếp theo cho vị trí phó tổng thống là Chủ tịch Hạ viện, hiện là đảng viên Cộng hòa Mike Johnson. Tuy nhiên, vị trí đó có thể thuộc về một đảng viên Dân chủ nếu đảng Dân chủ giành được đa số tại Hạ viện vào tháng 11 này.
Biểu đồ các kịch bản bầu cử Hoa Kỳ. (Đồ họa: Thanh Hằng – Minh Hạnh)
[yeni-source src=”” alt_src=”https://kenh14.vn/dieu-gi-se-xay-ra-neu-hai-ung-vien-tong-thong-my-gianh-so-phieu-bang -nhau-215241104211239155.chn” name=””]
