Khi không khí Trung thu tràn ngập khắp nơi cũng là lúc làng nghề truyền thống đèn lồng sao Bảo Đáp (xã Hồng Quang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định) nhộn nhịp, tấp nập hơn. Trải qua bao thăng trầm nhưng nghề làm đèn lồng làng Bảo Đáp không hề mai một mà ngày càng phát triển và trở thành một nghề.
Một tháng trước Tết Trung thu, bất cứ ai có dịp ghé thăm ngôi làng này sẽ vô cùng ấn tượng với những khoảng sân nhỏ chất đầy những dãy đèn lồng ông sao lên tới hàng trăm, hàng nghìn ngôi sao lung linh dưới ánh nắng. Hình ảnh những người già miệt mài cắt sợi, đôi bàn tay nhanh nhẹn ngồi dán keo cùng lũ trẻ hay sự tỉ mỉ của những chàng trai trẻ khi quấn dây kim tuyến để tạo thành một vòng tròn cho chiếc đèn dần trở thành nét đặc sắc. đặc biệt của vùng đất này
Đỗ Tuấn Linh (ngụ thôn 8, thôn Bảo Đáp, xã Hồng Quang) – tâm sự: ”Hiếm có vùng quê nào ở tỉnh Nam Định lại được đón Trung thu sớm như vậy trong hơn chục năm qua. trên Báo. Khoảng một tháng nữa là đến rằm tháng tám, thương lái đã đến lấy hàng. Ai mê đồ chơi Trung thu truyền thống mà tìm đến đây thì coi như người nhà.
Vật liệu làm đèn khá đơn giản gồm tre, giấy bóng kính và xương cây giang làm tay cầm. Khác với những sản phẩm khác, đèn ông sao của Báo Đáp được làm hoàn toàn thủ công
Để làm một chiếc đèn ông sao, trước tiên người thợ phải xác định kích thước của đèn, sau đó bắt đầu lên khung, dán giấy bóng kính và cuối cùng là sơn trang trí. Mỗi công đoạn dù nhỏ đến đâu đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên trì qua bàn tay khéo léo của người thợ
Theo Linh, để làm được những chiếc đèn ông sao đẹp, bắt đầu từ tháng 1, người dân làng Bảo Đáp phải mua cây bần từ khắp các tỉnh như Cao Bằng, Thanh Hóa, Nghệ An,… Lạng Sơn… Sau đó, họ phải đặt đem xuống ao ngâm khoảng 1-2 tháng cho “chín”. Chỉ khi đó nan hoa mới có đủ độ dẻo, khi uốn đèn sẽ phồng lên và không bị gãy
Theo các bậc cao niên làng nghề Báo Đáp, nghề làm đèn ông sao đã có từ những năm 50, 60 của thế kỷ trước. Ngày ấy, hoa giấy, hoa ni-lông, đèn ông sao của làng đã có mặt khắp chợ các tỉnh, thành phía Bắc.
Vì nghề này xuất hiện từ rất sớm nên đến nay, hầu hết người dân trong làng, từ người già đến trẻ em đều có thể nắm chắc các bước để hoàn thiện một chiếc đèn ông sao với nhiều kích cỡ khác nhau.
Gắn bó với nghề làm đèn từ khi còn trẻ, tính đến nay đã gắn bó với nghề hơn 30 năm, Anh Linh cho biết: ”Tôi biết đến và gắn bó với nghề này từ khi còn nhỏ, lúc đầu tôi cũng biết và gắn bó với nghề này. , bố tôi là bố tôi. Mẹ làm việc chính, em chỉ giúp những việc nhỏ thôi, nhưng làm nhiều thì em quen dần, và cũng theo bố mẹ làm đầy đủ các bước. Khi lớn lên, tôi có thể tự mình cầm đèn thành thạo mà không cần ai giúp đỡ, cho đến bây giờ, đây vẫn là công việc mang lại thu nhập chính cho gia đình.
Anh Đỗ Tuấn Phong (con trai ông Linh) cũng theo nghề làm đèn của gia đình được 2 năm. Ngoài giờ học em luôn tham gia làm đèn cùng bố mẹ. Lúc đầu chỉ với công việc nhẹ nhàng, giờ đây tôi đã có thể tự mình hoàn thành một chiếc đèn ông sao truyền thống.
Không chỉ chị Linh mà nhiều gia đình ở làng Báo Đáp vẫn giữ nghề truyền thống của cha ông. Nếu đến làng Báo Đáp trước Tết Trung thu một tháng, chúng ta sẽ thấy những thùng đèn ông sao chất đầy nhà. Những miếng giấy bóng kính được cắt đều và in hoa văn được xếp ngay ngắn để chuẩn bị đóng khung
Hình ảnh những người già miệt mài cắt sợi, nhanh tay ngồi bôi keo cùng lũ trẻ, hay sự tỉ mỉ của các chàng trai khi quấn dây kim tuyến để làm thành vòng ngoài cùng của đèn ông sao hay đèn lồng. Bố trí vận chuyển đèn lồng để du khách phương xa dần dần làm quen với người dân làng Bảo Đáp và những thương lái đến đây.
Hiện nay, làng nghề Bảo Đáp không chỉ là nguồn cung cấp chính cho miền Bắc mà còn là nguồn cung cấp cho thương lái phía Nam, thậm chí nhiều cơ sở sản xuất làng Bảo Đáp chuyên sản xuất các đơn hàng cho sản phẩm. sản phẩm dành cho thương lái miền nam
Trung bình mỗi người dân làng Báo Đáp làm được 150-200 chiếc đèn mỗi ngày. Vào thời điểm trung thu, một cơ sở sản xuất có nhiều đơn hàng phải thuê thêm công nhân, mức lương là 200.000 đồng. – 250.000đ/ngày. Nếu trừ chi phí, người dân thôn Báo Đáp có thể có thu nhập từ 50 – 100 triệu đồng/tháng
Trong quá trình phát triển làng nghề, người dân làng Bảo Đáp cũng gặp khó khăn vì đồ chơi có nguồn gốc từ Trung Quốc tràn ngập thị trường. Tuy nhiên, những chiếc đèn lồng làng Bảo Đạt mang một sắc thái độc đáo, những ngọn đèn ông sao mộc mạc, dưới ánh trăng những đêm rằm Trung thu vẫn trở nên hấp dẫn lạ kỳ. Những chiếc đèn ông sao được trẻ em cả nước mong đợi cùng nhau rước trong đêm Trung thu và được người nước ngoài yêu thích vì chứa đựng tinh hoa, bản sắc dân tộc Việt Nam.
Những ngày này, làng Báo Đáp tấp nập xe của thương lái đến mua bán đèn ông sao.
Đèn ông sao Bảo Đáp vẫn giữ được sự gần gũi, đậm đà bản sắc dân tộc và là món đồ chơi dân gian không thể thiếu trong mỗi dịp Trung thu của trẻ em Việt Nam, đặc biệt là ở các vùng nông thôn.
*Vụ Gia đình, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch
[yeni-source src=”” alt_src=”https://kenh14.vn/gia-dinh-giu-lua-nghe-lam-den-ong-sao-truyen-thong-20230822120243487.chn” name=””]
