Tháp nước Hàng Đậu là một trong hai tháp nước cổ nhất Hà Nội, là nơi lưu giữ nhiều kỷ niệm lịch sử của Thủ đô. Mới đây, tháp nước trăm năm tuổi này bất ngờ được nhắc đến rất nhiều trên mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của giới trẻ.
Tọa lạc ở vị trí hết sức đặc biệt ngay đầu phố cổ, tháp nước Hàng Đậu là điểm trung tâm – giao điểm của 6 con phố gồm Hàng Than, Hàng Cót, Hàng Giấy, Hàng Đậu, Quán Thánh và Phan Đình Phùng. . Tháp nước Hàng Đậu sừng sững như một pháo đài kiên cố. Đây là công trình được xây dựng từ năm 1894, trước cầu Long Biên lịch sử.
Sau nhiều năm gần như bị “lãng quên”, tháp nước Hàng Đậu sắp trở thành không gian văn hóa mở cửa đón người dân và du khách đến tham quan vào ngày 17/11/2023. Triển lãm gian hàng: “Lắp đặt nước và di sản Tháp nước Hàng Đậu” được tổ chức trải nghiệm không gian nghệ thuật về lắp đặt ánh sáng từ vật liệu tái chế và hệ thống lắp đặt âm thanh nước. Thông tin về tháp nước Hàng Đậu cũng nhận được rất nhiều sự quan tâm. Trên các nền tảng mạng xã hội, những bài đăng liên quan đến tháp nước trăm năm tuổi này luôn nhận được lượng tương tác lớn, phần nào cho thấy giới trẻ ngày nay quan tâm nhiều hơn đến những giá trị xưa cũ.
Có thể bạn thích
Tại Tháp nước Hàng Đậu sắp diễn ra triển lãm “Lắp đặt nước và di sản Tháp nước Hàng Đậu”.
Trước khi bắt đầu hành trình khám phá không gian bên trong tháp nước Hàng Đậu, việc tìm hiểu về những thăng trầm của ngọn tháp cổ này cũng như lịch sử của nó sẽ cho chúng ta cái nhìn sâu sắc hơn về một trong những biểu tượng. vô cùng quý giá của Thủ đô Hà Nội.
Gần 130 năm đã trôi qua, tháp nước cổ kính vẫn đứng vững vàng bảo vệ Thủ đô thân yêu. Tháp nước khổng lồ có sức chứa 1.250m3 vẫn sừng sững trên 8 bức tường đá với khoảng cách đều nhau như chiếc quạt. Những chiếc van sắt vẫn còn nguyên vẹn, phủ rêu đã hơn trăm năm tuổi.
Trước đây, ở Hà Nội, người dân vẫn sử dụng nước giếng đào hoặc từ hệ thống sông, ao hồ dày đặc quanh thành phố. Ban đầu, khi người Pháp tiếp quản thành phố, những công trình kiên cố và quan trọng được xây dựng để phục vụ bộ máy cai trị của người Pháp và người dân Pháp sinh sống tại đây. Phần dư thừa được cung cấp cho người dân phố cổ. .
Tháp nước cổ Hàng Đậu (Ảnh tư liệu)
Trải qua bom đạn và chiến tranh nhiều năm, tháp nước Hàng Đậu vẫn được bảo tồn nguyên vẹn. Thời gian trôi qua, tháp nước Hàng Đậu gắn liền với những đổi thay của thành phố, một chứng nhân lịch sử đi cùng năm tháng, được người dân yêu mến như chính con phố xưa.
Sau gần 130 năm, tháp nước Hàng Đậu vẫn nguyên vẹn
Trước đây ở trạm nước đã có van phanh để điều khiển nguồn nước cấp theo ý muốn của người vận hành. Khi người Pháp xây dựng thành bảo hộ, Hà Nội dường như được chia thành hai khu vực: “Phố Tây” và “Phố Chúng ta”. Nếu muốn nước không chảy vào khu vực Việt Nam thì hãy vặn van về hướng đó. Nếu nó chảy về phía “Khu phố Tây” nơi người Pháp sinh sống thì van luôn mở.
Đến năm 1960, khi nhà máy nước Yên Phụ được nâng cấp, chức năng chính của tháp nước mới không còn nữa mà đường ống ngầm bên dưới vẫn nằm trong hệ thống truyền tải nước của thành phố. Sau này, tháp nước bị “bỏ hoang” lâu ngày, trở thành di sản bị lãng quên giữa lòng Hà Nội. Người dân dựng các ki-ốt bán hàng xung quanh, thậm chí ban quản lý còn phải bịt dãy cửa sổ cuối cùng của tháp nước để ngăn người dân vô tình vứt rác, đại tiện vào bên trong.
Không gian bên trong tháp nước Hàng Đậu được cải tạo trở thành địa điểm thu hút nhiều người
Nói đi nói lại cũng phải nói đi nói lại rằng tháp nước Hàng Đậu cùng với hệ thống cấp nước sạch lúc bấy giờ đã làm thay đổi bộ mặt đô thị Hà Nội.
Tháp nước Hàng Đậu được xây dựng kiên cố như một pháo đài với những bức tường đá dày và hệ thống cột vững chắc. Các công trình do người Pháp xây dựng thường mang tính chất “lãng mạn” và phong cách nên tạo hình từ mái vòm cho đến cửa sổ của tháp nước cũng áp dụng triệt để phong cách kiến trúc này. Những cột trụ cổ điển, họa tiết cửa sắt trang trí, những cuộn giấy xếp tầng hay những hình thù đan xen đều tạo nên vẻ uy nghiêm, bệ vệ cho tháp nước.
Hệ thống đường ống của tháp nước vẫn còn nguyên vẹn
Người Pháp gọi tháp nước là Taitou vì tháp nằm ngay đầu thành phố. Ở vị trí “cổ họng” này, nước chảy thẳng vào thành phố, nơi quân đội Pháp đóng quân và người dân Pháp sinh sống. Tháp nước còn phân phối nước chảy đều về khu vực “Phố Tây” xung quanh khu vực Hồ Hoàn Kiếm.
Hệ thống đường ống của tháp nước vẫn còn nguyên vẹn
Bên trong tháp nước hiện đang trưng bày triển lãm hệ thống lắp đặt nước và chiếu sáng. Được biết, đội ngũ sáng tạo đã phải thử nghiệm nhiều tần số của giọt nước và liên tục điều chỉnh từng cao độ để chọn ra âm thanh phù hợp mang tần số chữa lành và xoa dịu cảm xúc của con người theo tâm lý. . Việc lựa chọn loại mic, loa để phát âm thanh nước tự nhiên nhất cũng là thách thức rất lớn đối với người sáng tạo và đơn vị thi công.
Tháp nước Hàng Đậu còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như bể nước Hàng Đậu, tháp nước Quán Thánh, nhà máy nước Vòng tròn. Đặc biệt nhất là “ủng Hàng Đậu”. Đứng giữa ngã tư nhộn nhịp, dòng người qua lại như năm đó nhìn tháp nước Hàng Đậu xác định con đường phía trước. Nhiều người lầm tưởng đây là lô cốt có nhiều lỗ châu mai (thực tế cửa sổ hẹp và cao). ) nên gọi là “gian hàng Hàng Đậu”. Nhưng “gian hàng Hàng Đậu” là một gian hàng nhỏ nằm ở đầu phố Hàng Giấy, đối diện tháp nước, nay là trụ sở Công an phường Đồng Xuân.
Sự nhầm lẫn hài hước này xuất phát từ việc tháp nước được người Pháp gọi là Chateau d’eau. Bên cạnh tháp là đồn cảnh sát Pháp gọi là poste. Người Việt Nam thường gọi là bốt. Còn đồn Hàng Đậu là nói đến đồn công an gần đó chứ không phải tháp cấp nước.
Khu vực này cũng liên quan đến vườn hoa Hàng Đậu. Người Pháp sau khi lấp hào và phá bỏ tường thành đã dành một khoảng trống ở góc đông bắc của thành cũ để làm vườn hoa và đặt tên là vườn Carnot, vì nằm ở đầu phố Carnot (Phan Đình Phùng). đường phố bây giờ). . Bị chiếm đóng tạm thời nên gọi là vườn hoa Ba Đình. Năm 1954, vườn được đổi tên thành vườn hoa Vạn Xuân. Nhưng người ta thường gọi là vườn hoa Hàng Đậu vì nằm ở ngã tư thứ 5 ngay đầu phố Hàng Đậu.
Trong cuốn Hà Nội nửa đầu thế kỷ 20 , nhà nghiên cứu Nguyễn Văn Uẩn còn nhắc đến một tên gọi khác cho tháp nước Hàng Đậu: “Bên cạnh phía đông của vườn hoa, cách xa đường chính là một tòa nhà cao, hình tròn. Tháp nước với chân tháp được xây bằng đá xanh. Tháp khá lớn, chiếm diện tích đất rộng, người dân thường gọi là “nhà máy nước tròn”. Đường xe điện từ Bờ Hồ đến Bưởi và Đường xe điện Cửa Nam – Yên Phụ đi qua đây vòng quanh tháp nước” .
Về trải nghiệm hình ảnh, đội ngũ sáng tạo đã sử dụng vật liệu tái chế từ rác thải đô thị để tạo ra những chiếc đĩa màu nổi, với màu sắc sống động và bay bổng ở trung tâm gian hàng. Đây cũng là điểm ý nghĩa mà nhóm thiết kế muốn truyền tải thông điệp về tác động của đô thị đến môi trường tự nhiên.
Ngoài tháp nước Hàng Đậu, một tháp nước cổ khác cũng ra đời vào năm 1894, đó là tháp nước Đồn Thủy. Hai tháp nước này đều được xây dựng bằng đá lấy từ thành Hà Nội. Tất cả đều được xây dựng theo hình tròn, đường kính 19m, tường cao hơn 20m, trong đó có mái dài 25m, hình nón.
Với tổng công suất 2.500m3, từ năm 1894, nước từ nhà máy đã được đưa lên hai tháp để phân phối khắp nơi trong thành phố. Tuy nhiên, tháp nước Đơn Thủy không nằm ở vị trí “họng” như tháp nước Hàng Đậu.
Tháp nước này đã bị thời gian và con người “hoàn toàn lãng quên”. Từ hình dáng, vẻ bề ngoài đến công năng không khác gì tháp nước Hàng Đậu nhưng tháp nước Đơn Thủy ít được biết đến hơn vì nằm trong khuôn viên Xí nghiệp kinh doanh nước sạch Hoàn Kiếm, nay khuất cuối phố Đinh Công Tráng. Tháp nước này còn có van nước hướng ra khu phố Tây và Nhà hát lớn ở khu vực Đông Nam thành phố.
Hiện nay, tháp nước này không còn giữ được hình dáng ban đầu như tháp nước Hàng Đậu ngoại trừ lớp vỏ bên ngoài. Đài phun nước đã bị tháo dỡ và hệ thống ống nước không còn ở đó nữa. Thay vào đó, tháp nước được chuyển thành nơi làm việc cho nhân viên.
Tháp nước cổ Hàng Đậu (Ảnh tư liệu)
Tháp nước Hàng Đậu không chỉ đơn giản là di sản văn hóa quý giá mà còn là biểu tượng đẹp còn sót lại trong lòng Thủ đô Hà Nội. Như lời nhắc nhở về quá khứ bằng những câu chuyện lịch sử, tháp nước Hàng Đậu góp phần quan trọng trong việc duy trì và phát triển dòng chảy văn hóa đặc sắc của thành phố.
Vẻ đẹp theo thời gian và sức hấp dẫn của tháp nước đánh dấu sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, khiến nó trở thành biểu tượng không thể thiếu trong việc tôn vinh vẻ đẹp, di sản văn hóa của Thủ đô Hà Nội. .
Triển lãm “Công trình lắp đặt và di sản nước Hàng Đậu” khai mạc từ 10h00 – 11h00 ngày 17/11, mở cửa hàng ngày từ 9h00 – 17h00 trong thời gian triển lãm từ 17 – 26/11 2023 và có thể kéo dài hơn.
Triển lãm được thực hiện bởi kiến trúc sư Cao Thế Anh, họa sĩ Nguyễn Đức Phương và đơn vị xây dựng Phùng Công Minh, lấy cảm hứng từ sáu nguồn nước theo quan niệm Á Đông, sáu nguồn nước trong tự nhiên là nước sông, nước suối, nước suối, nước mưa , nước ngầm và nước biển.
Triển lãm nằm trong khuôn khổ Ngày hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2023 do UBND TP Hà Nội và Hội Kiến trúc sư Việt Nam chỉ đạo; Do Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội, Tạp chí Kiến trúc (Hội Kiến trúc sư Việt Nam), Tổng công ty Đường sắt Việt Nam tổ chức; với sự đồng hành của Văn phòng Đại diện UNESCO tại Hà Nội, Chương trình Định cư con người của Liên hợp quốc (UN-HABITAT) và sự phối hợp của các Sở, Ban, ngành, UBND các huyện, thị xã và các tổ chức khác. nếm.
[yeni-source src=”” alt_src=”https://kenh14.vn/thap-nuoc-hang-dau-cong-trinh-tram-tuoi-mang-tinh-bieu-tuong-cua-ha-noi-dang -gay-sot-co-gi-dac-biet-20231116160106353.chn” name=””]
