Cuộc đua vào Nhà Trắng trong các cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ luôn có nhiều bất ngờ khó lường, khiến cử tri và giới quan sát phải “nín thở” theo dõi đến phút cuối cùng.
Những chiến thắng áp đảo
Cuộc bầu cử tổng thống năm 1964 và 1984 được coi là những chiến thắng nhanh chóng và áp đảo nhất trong lịch sử bầu cử Hoa Kỳ.
Các nhà quan sát cho rằng vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy vào tháng 1 năm 1963 được cho là đã tạo tiền đề cho cuộc bầu cử năm 1964. Phó Tổng thống Lyndon B. Johnson ngay lập tức nắm quyền tại Nhà Trắng và sau đó ra tranh cử tổng thống chưa đầy một năm sau với tư cách là tổng thống đương nhiệm.
Cựu Tổng thống Lyndon B. Johnson. Ảnh: History.com
Cuộc đối đầu giữa ông Johnson và Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Arizona Barry Goldwater rất quyết liệt, đặc biệt là trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Xô ngày càng căng thẳng. Quảng cáo chiến dịch “Daisy Girl” nổi tiếng của cựu Tổng thống Johnson khi đó ám chỉ rằng đối thủ Goldwater của ông có khả năng phát động chiến tranh hạt nhân với Moscow và giành được sự ủng hộ lớn từ cử tri Mỹ.
Tờ New York Times tuyên bố Johnson là người chiến thắng vào đúng 9 giờ tối theo giờ miền Đông vào đêm bầu cử, mặc dù Goldwater đã đợi đến ngày hôm sau mới thừa nhận thất bại. Thượng nghị sĩ Barry Goldwater chỉ thắng ở sáu tiểu bang: Louisiana, Nam Carolina, Alabama, Mississippi, Georgia và tiểu bang quê nhà Arizona của ông.
Năm 1984, Tổng thống Ronald Reagan ra tranh cử lại với Walter Mondale, người trước đó từng giữ chức phó tổng thống dưới thời cựu Tổng thống Jimmy Carter.
Ông Reagan đã may mắn sống sót sau một vụ ám sát khi đang tại nhiệm vào tháng 3 năm 1981 và khá được lòng dân khi bước vào cuộc bầu cử năm 1984 nhờ những thành tựu kinh tế trước đó của ông.
Ông Reagan (trái) và ông Mondale (phải). Ảnh: History.com
Cựu tổng thống đã 73 tuổi khi ông tái tranh cử, nhưng khiếu hài hước và những phát biểu dí dỏm về tuổi tác của ông đã giúp ông giữ được lòng tin của cử tri trong cuộc bầu cử cùng năm đó. Trong cuộc tranh luận tổng thống vào tháng 10 năm 1984, ông Reagan nói rằng ông trái ngược với “tuổi trẻ và thiếu kinh nghiệm” của ứng cử viên đảng Dân chủ Mondale.
Cựu Tổng thống Reagan đã giành chiến thắng ở hầu hết các tiểu bang ngoại trừ tiểu bang quê nhà Minnesota của Mondale và Washington, DC. Mondale đã thừa nhận thất bại ngay sau 11 giờ tối giờ miền Đông vào đêm bầu cử, trong khi Reagan đợi đến sau nửa đêm mới có bài phát biểu chiến thắng.
Cuộc đua căng thẳng
Ngược lại, cuộc bầu cử năm 2000 rất căng thẳng liên quan đến kết quả bỏ phiếu của một quận ở Florida.
Thống đốc Texas George W. Bush và Phó Tổng thống Al Gore đã đối đầu trong cuộc đua khốc liệt vào Nhà Trắng. Trong khi đó, ứng cử viên của Đảng Xanh – một đảng nhỏ trong hệ thống đảng phái Hoa Kỳ – Ralph Nader cũng thu hút được rất nhiều sự ủng hộ của cử tri.
Ông George W. Bush. Ảnh: History.com
Vào đêm bầu cử, ngày 7 tháng 11 năm 2000, số phiếu bầu cho thấy một cuộc đua rất sít sao, đặc biệt là ở Florida. Tất cả các hãng thông tấn lớn ban đầu đều đưa tin rằng ông Gore đã giành được 25 phiếu đại cử tri của Florida, đảm bảo chiến thắng chung cuộc. Tuy nhiên, khi số phiếu bắt đầu được kiểm ở nhiều quận, kết quả của cuộc đua ở Florida vẫn chưa thực sự được quyết định.
Quyết định cuối cùng sẽ được xác định bằng số phiếu bầu từ Quận Palm Beach, Florida, nơi đã bỏ lỡ thời hạn hai tuần sau bầu cử để các quận báo cáo số phiếu bầu của mình cho tiểu bang.
Quận này sử dụng lá phiếu kiểu cũ, yêu cầu cử tri đục một lỗ bên cạnh tên ứng cử viên yêu thích của họ để bỏ phiếu. Tuy nhiên, các lỗ đục không thẳng hàng trên lá phiếu đã gây ra tranh cãi trong quá trình kiểm phiếu. Cuối cùng, đảng Cộng hòa đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ vào tháng 12 năm đó để ngăn chặn việc kiểm phiếu đang diễn ra.
Cuối cùng, vào ngày 12 tháng 12 năm 2000, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã can thiệp lần đầu tiên vào một cuộc bầu cử tổng thống, ra phán quyết có lợi cho đơn kháng cáo của Đảng Cộng hòa Florida với lý do việc kiểm phiếu kéo dài ở Florida vi phạm các nguyên tắc hiến pháp.
Phán quyết của tòa án đã mở ra nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Bush. Cựu tổng thống đã tái đắc cử bốn năm sau đó.
Quyết định ra tranh cử là độc nhất.
Theodore Roosevelt trở thành tổng thống vào tháng 9 năm 1901 khi Tổng thống đương nhiệm William McKinley bị ám sát. Cựu tổng thống được bầu lại vào năm 1904 nhưng sau đó bày tỏ mong muốn rời bỏ chính trường để theo đuổi sở thích riêng của mình, chẳng hạn như săn bắn. Ông đã đích thân chọn Bộ trưởng Chiến tranh William Howard Taft làm người kế nhiệm, và Taft đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 1908.
Cựu Tổng thống Theodore Roosevelt. Ảnh: History.com
Tuy nhiên, nhiệm kỳ tổng thống của Taft đã đưa Hoa Kỳ đi theo một hướng hoàn toàn khác so với người tiền nhiệm, khiến Roosevelt phải đưa ra một quyết định bất ngờ: tái tranh cử chức Tổng thống Hoa Kỳ.
Một phe phái của Đảng Cộng hòa đã tách ra và thành lập một đảng chính trị riêng, được gọi là Đảng Tiến bộ. Roosevelt đã ra tranh cử với tư cách là ứng cử viên của Đảng Tiến bộ trong cuộc bầu cử năm 1912. Tuy nhiên, sự cạnh tranh giữa Taft và Roosevelt đã chia rẽ phiếu bầu, cho phép ứng cử viên của Đảng Dân chủ Woodrow Wilson giành chiến thắng.
Ông Wilson nhận được hơn 6 triệu phiếu phổ thông, ông Roosevelt nhận được khoảng 4 triệu phiếu, trong khi ông Taft giành được khoảng 3,5 triệu phiếu. Về mặt tinh thần, cựu Tổng thống Roosevelt đã giành được chiến thắng về mặt tinh thần sau khi đánh bại đối thủ Taft, nhưng đảng của ông đã thua cuộc bầu cử tổng thống cùng năm đó.
Ngày 5 tháng 11 năm 2024
Lịch sử sẽ quyết định Đêm bầu cử năm 2024 được ghi nhớ như thế nào, đặc biệt là khi cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay là cuộc đối đầu khốc liệt giữa cựu Tổng thống Donald Trump – người sống sót sau hai vụ ám sát và một bản án hình sự khét tiếng ở New York – và Kamala Harris – ứng cử viên nữ da đen đầu tiên của một đảng chính trị lớn.
Theo The Conversation
[yeni-source src=”” alt_src=”https://kenh14.vn/nhung-cuoc-bau-cu-tong-thong-dang-nho-nhat-trong-lich-su-my-215241106151644753.chn” tên =””]
