Đan Mạch là một trong những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới trong 40 năm liên tiếp. Bí quyết của họ là gì? Tôi tin rằng nó nằm ở cách người Đan Mạch nuôi dạy con cái, giúp họ nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc và cân bằng.
Tôi đã sống ở Đan Mạch với chồng và hai con trong hơn 5 năm. Đây là một quốc gia nhỏ ở Bắc Âu nhưng lại đứng đầu nhiều bảng xếp hạng thế giới về thu nhập, cơ sở hạ tầng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, chất lượng cuộc sống, bình đẳng giới và các giải pháp xanh. Đan Mạch cũng là một trong những quốc gia hạnh phúc nhất thế giới trong 40 năm liên tiếp.
Bí quyết của họ là gì? Tôi tin rằng nó nằm ở cách người Đan Mạch nuôi dạy con cái, giúp họ nuôi dạy những đứa trẻ hạnh phúc và cân bằng.
Có thể bạn thích
Chơi nhiều không nhất thiết có nghĩa là học kém.
 |
| Những ông bố người Đan Mạch luôn dành thời gian chơi đùa cùng con cái – Ảnh do nhân vật cung cấp |
Trong môi trường mà sự bận rộn là dấu hiệu của thành công, trẻ em thường được dạy rằng chơi quá nhiều là lãng phí thời gian và chúng nên tập trung vào việc học và luyện tập, vì vậy nếu không đứng nhất hoặc nhì trong lớp, chúng sẽ không thua kém bạn bè.
Tôi nhớ hồi chị em tôi còn nhỏ, trước khi vào lớp một, bố mẹ đã cho chúng tôi đi học chữ và toán để khi vào lớp chúng tôi không bị quá tải, vì ai cũng đã biết đọc biết viết. Vào những năm tiểu học, ngoài giờ học chính khóa, chúng tôi còn học thêm ở nhà cô giáo (tôi nhớ chị tôi thường xuyên bị cô giáo mắng vì viết không đẹp). Rồi sau khi về nhà ăn cơm, chúng tôi phải ngồi vào bàn học đến tận khuya. Chị em tôi không còn nhiều thời gian để chơi trò gia đình hay trốn tìm như trước nữa.
Tôi cảm thấy rằng sau 5 tuổi, tuổi thơ của chúng tôi không còn thú vị nữa. Thời gian duy nhất chúng tôi có thể chơi trong ngày có lẽ là 15 phút xem chương trình Little Flowers trên TV. Đó là chuyện của quá khứ, nhưng bây giờ, tôi biết nhiều con của bạn tôi có lịch học thậm chí còn sớm hơn và chuyên sâu hơn. Chúng đến các trung tâm tiếng Anh, học đọc và viết với gia sư riêng, học toán, số học và lập trình trên các ứng dụng… trước khi chính thức vào lớp 1. Cha mẹ nào cũng muốn chuẩn bị nền tảng kiến thức tốt nhất cho con mình để chúng có thể phát triển, thành công và hạnh phúc trong tương lai.
Trong khi đó, các bậc phụ huynh ở Đan Mạch lại nghĩ khác. Họ tin rằng đối với trẻ em, chơi là điều quan trọng nhất. Chơi đủ và trọn vẹn trong suốt thời thơ ấu là cách để trẻ học hỏi, rèn luyện và trưởng thành. Thông qua việc chơi tự do, trẻ sẽ học và phát triển các kỹ năng quan trọng sau này như: khả năng đàm phán với bạn bè, cách làm việc nhóm, suy nghĩ về việc sắp xếp đồ chơi hoặc đồ vật, kiên nhẫn xếp hàng chờ đến lượt, cách suy nghĩ sáng tạo khi chơi tưởng tượng, cách giải quyết các tình huống căng thẳng, cách xử lý cảm xúc khi phấn khích hoặc khi không như mong đợi, cách đứng dậy sau mỗi lần ngã…
Quan trọng nhất, chơi khiến trẻ em vui vẻ. Và kết quả của việc “chơi nhiều” đã tạo ra những người Đan Mạch cực kỳ sáng tạo, năng suất và có thu nhập cao thứ hai ở châu Âu. Rõ ràng thực tế đã chứng minh rằng “chơi nhiều không nhất thiết có nghĩa là học kém”.
Thời gian chơi phải có chất lượng
Chồng tôi là người Đan Mạch, và anh ấy chắc chắn tin tưởng mạnh mẽ vào tầm quan trọng của việc chơi. Chúng tôi đã đồng ý rằng chúng tôi sẽ để con mình chơi tự do trong ít nhất 6 năm đầu đời, nghĩa là không có chương trình học đọc viết sớm, toán sớm hoặc ngoại ngữ. Chúng sẽ bắt đầu học những thứ đó ở trường khi đủ tuổi. Hiện tại, chúng tôi đang tập trung vào việc đảm bảo chúng có thời gian chơi chất lượng.
Chúng tôi có một phòng riêng trong nhà chỉ để chơi, với thảm, gối mềm và rất nhiều đồ chơi sáng tạo. Ngày của con trai tôi thường bắt đầu bằng trò chơi ngay sau bữa sáng. Cháu chơi khoảng 15 phút rồi chọn một món đồ chơi để mang đến trường. Ở trường, cháu vẽ, tô màu, nấu ăn, đạp xe, trồng cây, chơi theo nhóm, chơi theo cặp hoặc đi dã ngoại ở bãi biển, cánh đồng hoặc rừng…
Buổi chiều, khi đón con, chúng tôi không về nhà ngay mà đi thẳng đến công viên để con có thêm thời gian chạy nhảy, chơi với bố mẹ và kể cho bố mẹ nghe về những ngày đi học. Khi về đến nhà, con được đoàn tụ với những món đồ chơi yêu thích. Sau bữa tối, con tiếp tục chơi cho đến giờ đi ngủ. Tôi thích ngắm chồng kiên nhẫn chơi với bọn trẻ bằng những món đồ chơi mà anh ấy đã chơi hơn 40 năm trước và được mẹ chồng tôi cất giữ cẩn thận.
 |
| Tác giả và con trai đi dạo – hoạt động thường ngày quen thuộc của hai mẹ con – Ảnh do nhân vật cung cấp |
Có những bộ Lego đầu tiên, bộ Playmobil với lâu đài, lính ngự lâm, tàu cướp biển, tàu hỏa gỗ Brio chi tiết… Con trai tôi không bao giờ chán chơi với chúng. Mỗi ngày, cháu lại nghĩ ra một câu chuyện mới, một cách mới để lắp ráp đồ chơi của mình.
Khi quan sát con chơi, chúng tôi nhận thấy khả năng ngôn ngữ của con đang phát triển. Trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của con cũng rất phong phú, con có thể nhận biết màu sắc và hình khối một cách chính xác. Con biết cách sắp xếp và quản lý đồ vật của mình ngày càng gọn gàng hơn. Con cũng nhận biết và gọi tên các cảm xúc vui, buồn, phấn khích, thất vọng và tức giận khi chơi.
Thỉnh thoảng, chồng tôi và tôi sắp xếp cho con mình một “Playdate” với một hoặc nhiều bạn cùng lớp. Playdate thường diễn ra ở nhà, ở thư viện, ở sân chơi cộng đồng, v.v.
Chúng ta có thể không thể đo lường chính xác trẻ em học được bao nhiêu hoặc những gì thông qua trò chơi, nhưng người Đan Mạch tin rằng chúng đang học được rất nhiều. Chúng có thể không đọc sớm hoặc làm toán, nhưng chúng đang học các kỹ năng xã hội thiết yếu, cách thỏa hiệp và cách đối phó với căng thẳng – những điều không được dạy trong sách hoặc số.
|
Hãy đặt điện thoại xuống khi bạn ở gần con mình. Một buổi chiều, chồng tôi và tôi đón Viggo từ trường về và ghé qua công viên chơi. Trong khi con trai tôi đang chơi với bố và con gái tôi đang ngủ trong xe đẩy, tôi đã tranh thủ dùng điện thoại để tìm công thức nấu ăn tối. Tôi thậm chí còn quay video hai bố con để gửi cho ông bà. Đột nhiên, Viggo nói một điều khiến tôi giật mình: “Con cầm điện thoại nên mẹ không nhìn thấy con”. Điện thoại bây giờ là vật dụng không thể thiếu hằng ngày: để liên lạc, để chụp ảnh, quay video, để tra cứu, học tập, làm việc, mua sắm, giao dịch, ghi chép, nghe podcast, nghe nhạc, xem tin tức, lướt mạng xã hội… Nói chung là rất tiện lợi, nhất là khi phải chăm con nhỏ, mình không có thời gian ngồi bật máy tính nên lúc nào cũng tranh thủ giải quyết vấn đề trên điện thoại. Nhưng câu nói của cậu con trai 3 tuổi khiến mình phải suy nghĩ mãi. Có lẽ mình nên bỏ điện thoại xuống khi ở cạnh con. hãy chơi nào “Lege” (chơi) là một từ quan trọng ở Đan Mạch. Không chỉ vì nó xuất hiện trong tên của sản phẩm nổi tiếng nhất của Đan Mạch: Lego (viết tắt của “leg godt”, có nghĩa là “chơi”), mà còn vì nó là một hệ tư tưởng ăn sâu vào cách giáo dục trẻ em ở đây. “Skal vi lege?” (Chúng ta cùng chơi nhé) là câu cửa miệng hàng ngày của cậu con trai 3 tuổi của tôi. Cậu bé nói câu đó với bố mẹ, ông bà, chú bác, anh chị em họ, bạn bè và giáo viên ở trường mẫu giáo. Đó là một lời mời, đôi khi là một yêu cầu, và thường là một yêu cầu, bởi vì cậu bé đã quen với việc chơi mỗi ngày và coi đó là quyền tự nhiên của mình khi còn nhỏ. Và bởi vì những người lớn xung quanh cậu bé cũng nghĩ như vậy, bất cứ khi nào họ nhận được yêu cầu chơi, họ ngồi xuống và dành thời gian cho cậu bé, kiên nhẫn và hết lòng. |
Hoàng Oanh
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/day-con-kieu-dan-mach-a1533295.html” name=””]
