Mùi cơm trộn với mùi lá chuối thơm vẫn còn phảng phất làm tôi nhớ như in. Nhớ những giọt mồ hôi, nước mắt, sự hi sinh của một đời mẹ nhịn ăn, mặc cho con đến trường.
Đều đặn 6 ngày trong tuần, 7 năm liền cơm nắm mẹ theo ta đến trường (ảnh minh họa) |
Hồi nhỏ nhà nghèo, nhà có 4 người, chỉ có mẹ là lao động chính. Mẹ tôi ốm yếu từ nhỏ nhưng thân hình gầy guộc ấy đã phải gồng gánh nuôi anh chị em tôi ăn học. Chỉ có hai bàn tay trắng không có ruộng vườn làm tài sản.
Sợ anh em tôi sẽ mất mát, khổ một kiếp như mẹ nên mẹ tôi cố gắng tằn tiện, dù đói khổ đến đâu cũng cho hai anh em tôi đi học. Lúc đó chúng tôi nghèo và học phí của chúng tôi giảm đi một nửa. Tập viết nhận đủ phần thưởng, sách em học trước xin để lại cho anh. Chúng tôi tự học ở nhà. Bộ quần áo anh em họ mặc trong thành phố. Nhưng mỗi mùa tựu trường, tôi lại thấy mẹ gầy đi, mất ăn mất ngủ…
Chúng tôi thi vào trường cấp 3 trên Bà Rịa (lúc đó là thị xã). Hồi đó học sinh học một lớp, riêng tôi chuyên toán nên học sáng chiều. Xa nhà, buổi trưa em ở lại trường, lấy cơm ra ăn rồi chiều học tiếp. Lúc đó một đĩa cơm khoảng 2.000 đồng. Trong khi mỗi ngày cả gia đình tiêu hết khoảng 4.000 đồng nhưng không có tiền ăn tiệm. Thế là mẹ “đi học cùng chúng con”.
Mỗi sáng hai anh em dậy học bài, mẹ dậy cả nhóm nấu cơm bằng bếp củi. Nhà không có sẵn củi, ngày nghỉ học anh em tôi vào rừng hái cao su, mẹ tôi dùng rất tiết kiệm. Khi nồi cơm đã yên vị bên ánh lửa bập bùng, mẹ tôi ra sau nhà bóc mấy mảnh lá chuối, đậy lên nắp nồi cho héo.
Cơm chín, mẹ lấy lá chuối đã rửa sạch, cho nhân vào giữa, đậy kín gạo rồi nén chặt, gói vuông vắn như gói bánh chưng. Thức ăn thường là những con cá, con cua mà chúng tôi bắt được ngoài đồng vừa gặt xong. Đôi khi trời khô nếu chấm nước mắm ruốc xào sả ớt – món này mẹ em làm ngon tuyệt cú mèo. Có hôm mẹ kèm dưa leo cho mát miệng.
Mẹ còn chu đáo chuẩn bị sẵn cho mỗi đứa một chai nước. Mẹ mang chai dầu ăn về, rửa sạch, ngâm nước thật lâu cho hết mùi dầu rồi đổ nước vào. Chiếc nắp chai màu vàng liên tục bật ra khỏi túi, như thể buộc tội “tôi không có tiền”.
Một số phụ huynh trong lớp biết chuyện, thương, bảo em về nhà ăn trưa cho đỡ mệt. Tôi ở nhờ hai gia đình tốt của bạn cùng lớp, chỉ ở trọ chứ không bao ăn. Tôi vẫn tự tay gói cơm cho con gái, khuyên nhủ dù tốt hay xấu đều do mình, mình biết ơn là đủ rồi, đừng trở thành món nợ khó trả.
Cứ như vậy, đều đặn 6 ngày trong tuần, suốt 7 năm qua, một suất cơm mẹ đồng hành cùng chúng tôi đến trường. Ta lớn lên nên thân hình là nhờ nắm cơm ấy, học được bằng cấp này nọ nhờ nắm cơm ấy.
Sau này đi làm, anh em tôi thường dắt mẹ ra ngoài ăn nhưng thỉnh thoảng vẫn thèm hương vị món bánh giò, món tôm hay món cá khô mẹ làm. Mùi cơm trộn với mùi lá chuối thơm vẫn còn phảng phất khiến tôi nhớ như in. Nhớ những giọt mồ hôi, nước mắt, sự hi sinh của một đời mẹ nhịn ăn, mặc cho con đến trường. Mẹ gói trọn tình thương vào nắm cơm ấy.
Mẹ tôi ngày càng già yếu, bao năm khổ đau khiến tuổi già bà mắc nhiều bệnh tật. Có món ngon không ăn được, ép con ăn, mẹ tát vào miệng con, khi con muốn ăn cái gì bây giờ lại không ăn được.
Giờ mẹ đã về với cát bụi. Gạt đi hết những cơ cực của một kiếp người. Đôi khi tôi làm bánh giò, để nhớ về những ngày xưa gian khổ, để nhớ về mẹ đã sống một cuộc đời bình dị nhưng rất đỗi tuyệt vời trong tâm trí chúng tôi.
Hoàng Ngọc Thành
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/me-goi-tinh-thuong-tong-nam-com-a1492568.html” name=””]