Lúc đó nhà chưa có tủ lạnh nhưng cách bảo quản thực phẩm của bà ngoại cũng thần kỳ: phơi khô.
Tôi vẫn nhớ những ngày thơ ấu đó, quanh nhà tràn ngập mùi trái cây sấy khô. Không chỉ có mùi cá khô mà còn có mùi trái cây, rau củ… Nhà tôi ở ngoại ô, xung quanh nhà ông nội có rất nhiều ao cá, mương rau. Bờ mương trữ nước được ông nội tôi tận dụng để trồng rau muống. Các con mương còn có nhiệm vụ tưới nước cho các hàng dừa, bụi chuối, mãng cầu xiêm trên phần đất mà chúng phủ lên, giúp cây luôn xanh tươi, nhiều trái.
Con mương còn là nơi đưa cá về mỗi mùa mưa. Tôi không hiểu tại sao mùa mưa hôm ấy lại có nhiều cá đến vậy. Đêm nào cá về đầy, sáng ra vớt 3, 4 hũ không hết. Ông nội đã đưa hết số cá đó cho cô làm “tổng giám đốc”. Mẹ om hạt tiêu, chiên giòn, nấu canh… Những con lớn mẹ làm sạch, cắt miếng, ướp muối rồi phơi khô. Sau mấy tháng mưa, mỗi lần nhà tôi có vài kg cá khô, lươn khô, thỉnh thoảng có ếch nhái để ăn đến sau Tết.
Tương tự, vì cây ra trái, mít, chuối, mãng cầu, sabo che… Có khi quả chín hẳn thì rau muống, sả, gừng… dồi dào, cả nhà quây quần ăn uống chia sẻ với hàng xóm. . không phải tất cả. Giải pháp của bà là phơi khô mọi thứ. Cô gọt vỏ, cắt lát hoặc ép phẳng trái cây tùy theo món ăn, sau đó mang lên mái nhà phơi nắng. Loại ngoại sấy 3 nắng, loại chỉ sấy 2 nắng… đợi khô hẳn mới bảo quản trong lọ thủy tinh hoặc lọ sứ, bảo quản để dùng dần.
Để đồ ăn không bị ẩm mốc, bà có nhiều giải pháp: phơi khô, cá, treo trong bếp; Các loại trái cây, rau quả khô, ngoại đều được đặt trên vỉ than để hút ẩm. Mỗi lần xay gạo về, cô thường không bỏ hết cám, trấu để cho gà ăn hay dùng làm phân bón mà đốt một phần thành tro rồi rắc khắp các góc bếp để hút ẩm. Nhờ đó mà căn bếp nhỏ của bà nội tôi lúc nào cũng khô ráo, thơm tho dù chứa đầy các loại cá khô, cá v.v.
Thời bao cấp, gia đình nào cũng khó khăn nên “kho” lương thực của bà ngoại trở thành tài sản của gia đình chúng tôi.
Sau khi bà nội mất, năm tháng trôi qua, ký ức tuổi thơ của tôi dần phai nhạt. Tôi mải mê mưu sinh mà quên đi tuổi thơ đầy rẫy rau khô, cá khô thơm ngon. Giờ đây, khi đã “già” và có vô số giờ phút rảnh rỗi, tôi phát hiện ra rằng cách bảo quản thực phẩm của bà ngoại chính là điều mà mọi người hiện đang hướng tới: rất tự nhiên và an toàn cho sức khỏe.
Bí quyết đã có rồi, xung quanh vườn nhà tôi có cây ăn trái, sao không phơi khô để lưu giữ hương thơm, lưu giữ hương sắc và thương nhớ?
Nguyen Thuy
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/cai-gi-ngoai-cung-phoi-kho-a1508344.html” name=””]