Khu phố tôi ở bị cúp điện, ngôi nhà mờ ảo trong ánh sáng của chiếc đèn sạc. Tôi chợt nhớ những hôm ở nhà mất điện.
Xã Hòa Long, Bà Rịa – Vũng Tàu, quê tôi lúc đó nghèo lắm, chỉ có vài ngôi nhà lác đác khắp làng, đa số là nhà tranh vách đất. Ngôi nhà được bao quanh bởi sân vườn, cây ăn trái xum xuê, mát mẻ. Mỗi khi mất điện, người lớn nghỉ làm, trẻ em không phải học bài, người khiêng ghế, người mắc võng trước sân nhà để hóng mát. Những người phụ nữ trò chuyện rôm rả. Người đàn ông đang cầm một ly rượu gạo. Trẻ con chạy chơi ầm ĩ.
Đầu hè, mưa xuất hiện, mang theo những đàn đom đóm bay lượn như những nàng tiên trong truyện cổ tích. Ban ngày đom đóm trốn ở đâu? Vào ban đêm, khi mặt trời xuống núi, đom đóm hiện lên. Các cô gái không có cánh, bám vào thân cây phát sáng. Các chàng trai khoe sắc, dang rộng đôi cánh nâu cứng cáp và nhảy múa khắp nơi khi trình diễn vũ điệu của mình.
Trời càng tối, đom đóm càng sáng – ánh sáng màu đỏ cam hoặc xanh vàng lập lòe dưới cái bụng đầy đặn của nó. Chỉ khi cúp điện, bóng tối bao trùm thì đom đóm mới có cơ hội khoe sắc. Chúng là đà quanh vườn, có mặt khắp nơi như sao rơi xuống đất.
Vài con đom đóm không hiểu vì lỡ bước hay tò mò mà bay vào nhà, ngập ngừng vẽ một vòng sáng lung linh trên bức tranh tối đen. Lũ trẻ chúng tôi hào hứng đuổi theo, cười nói ầm ĩ. Tôi thích nhất là bắt đom đóm, cho vào chai nhựa hoặc vỏ trứng, giống như một ngọn đèn trong bóng tối.
Đom đóm không dễ bắt. Mỗi khi tôi bắt được một con, tôi tự hào như thể mình đã lập được một chiến công lớn. Anh vội vàng khoanh tay sợ nó bay mất, háo hức nhìn sinh vật bé nhỏ đang phát ra ánh sáng thần kỳ.
Đom đóm tụ tập trong nghĩa trang. Trong đêm tối, mấy anh em trong xóm rủ nhau ra dãy bằng lăng đầu làng bắt đom đóm. Tôi nghĩ rằng nó là an toàn để đi theo các chàng trai. Đâu đó xa xa, tôi thấy những ánh đèn xanh nhấp nháy trên những ngôi mộ, một người trong chúng tôi hét lên, đó là một con ma. Cả đám không ai bảo ai, vừa ngã vừa chạy. Tôi chạy vội về nhà, trùm chăn tìm hơi ấm của mẹ để giải tỏa nỗi sợ hãi. Mẹ cười, sợ ma gài bẫy.
Tối hôm sau, mẹ dẫn tôi ra vườn, chỉ những con đom đóm nhỏ xíu, mẹ nói, mỗi con đom đóm là một thiên thần được gửi xuống trần gian, con không thể bắt được. Đom đóm dành một năm ẩn náu trong lòng đất, gian nan biến từ trứng thành ấu trùng, nhộng rồi trưởng thành, chỉ sống được 2 tuần để tỏa sáng. Bạn để nó tự do bay nhảy, tự do bùng cháy.
Nghe mẹ nói, tôi thấy thương con côn trùng nhỏ bé ấy. Tôi thủ thỉ với anh tôi và lũ trẻ hàng xóm về cuộc đời ngắn ngủi của mình. Kể từ đó, chúng tôi bỏ thú vui bắt đom đóm để tự làm đèn.
Tôi lớn lên cùng với cơn lốc đô thị hóa về nông thôn. Ngôi nhà lá được thay thế bằng ngôi nhà trình tường khang trang. Mặt đường bê tông sạch sẽ. Ban đêm, 2 hàng đèn sáng choang, xe máy, ô tô hàng dọc. Nhịp sống hiện đại khiến tôi quên đi những chú đom đóm đã lâu không xuất hiện.
Đến bây giờ, nhắc đến họ, chỉ còn lại ký ức về một thời thơ ấu. Tôi thấy tiếc cho thế hệ con cháu sau này, không còn được nhìn thấy những con côn trùng bay lượn và tỏa sáng…
Hoang Ngoc Thanh
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/ngon-den-biet-bay-a1498010.html” name=””]