(Yeni) – Đây là một trong những câu tục ngữ rất nổi tiếng được lưu truyền từ xa xưa, hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa nhé!
– “Từ điển Thành ngữ và Tục ngữ Việt Nam” (Vũ Dung – Vũ Thúy Anh – Vũ Quang Hào – NXB Văn học, 2008): “Đàn ông xén nhà, đàn bà xéo áo (cắt: đứt) Điều nên tránh. tai họa, theo mê tín dị đoan.
– “Từ điển tiếng Việt” (Ban biên soạn Chuyên san Từ điển thời đại mới – NXB Từ điển Từ điển Từ điển, 2013): “Đàn ông đốn nhà, đàn bà xé áo: Những điều nên tránh để tránh tai họa, theo mê tín dị đoan”.
– “Tục ngữ Việt Nam” (nhóm chủ biên Bùi Hạnh Cẩn – Bích Hằng – Việt Anh – NXB Văn hóa Thông tin, 2001): “Đàn ông đốn nhà, đàn bà đốn áo: Những điều kiêng kỵ để tránh xảy ra tai họa, theo mê tín dị đoan. “
– “Từ điển tục ngữ Việt Nam” (Nguyễn Đức Dương – NXB Tổng hợp TP.HCM, 2010): “Đàn ông đốn (?) nhà, đàn bà đốn áo: Không rõ nghĩa”.
Như vậy (trong 4 nguồn), trừ cuốn từ điển của Nguyễn Đức Dương đặt dấu chấm hỏi (?) sau từ “cắt” và đặt câu nghi vấn (chưa rõ nghĩa), còn lại 3 cuốn từ điển. có cách dạy giống (gần như) giống nhau. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là cụ thể những điều “cấm kỵ” ở đây là gì; Làm thế nào để “tránh tai họa” hoàn toàn không được các nhà từ điển học “bật mí”.
Vậy “chặt chém” trong “chặt chém nhà cửa”, “chặt chém quần áo” là gì? Như từ điển của nhóm Vũ Dung ghi, “cắt” có nghĩa là “cắt bỏ”. Tuy nhiên, “cắt xén” là nhằm mục đích chỉnh sửa, không phải cắt ngắn nói chung:
– “Từ điển tiếng Việt” (Vietlex) giải thích nghĩa (3) và xếp “cắt” vào loại “id” (ít dùng): “DUTTING 3 [id] cắt ngắn quần áo trị bệnh: cắt áo dài thành áo ngắn”.
– “Việt Nam tự điển” (Hội Khai Trí Tiến Đức) giải thích nghĩa (2): “Cắt… Cắt ngắn <> Cắt gấu áo”.
– “Từ điển tiếng Việt phổ thông” (Đào Văn Tập) giải thích nghĩa thứ hai của “chặt”: “Chặt… Chặt <> chặt vạt áo; chặt cột”.
– “Từ điển tiếng Việt” (Lê Văn Đức) giải thích nghĩa (5): “DỤT… Dừng lại, dừng lại, sửa – sửa: Sửa – cắt”.
Như vậy, “cắt áo”, là cắt viền áo để sửa; “đốn cột” là chặt chân cột để sửa. Có lẽ, trước đây (và công trình chùa hiện nay đã được trùng tu), những cột gỗ cũ thường bị mối mọt, mục nát chân cột, người ta không thay hẳn cột khác mà cắt bỏ phần chân cột mục nát rồi nối cột mới vào. chân cột. Chân cột mới được gắn vào thân cột cũ bằng các “mổ mộng khóa” như mộng cá, mộng đuôi én, mộng âm dương,… Và tất nhiên, “cắt cột” không chỉ đơn giản là chặt cột mà là cắt ngắn (có mục đích) để sửa nó. Theo đó, việc cắt cột cũng đồng nghĩa với việc sửa nhà.
“Chặt áo”, hay “chặt nhà” (“chặt cột”) được hiểu chung là vá (may) quần áo, sửa (sửa) nhà. Cụ thể, “Nam đốn nhà, nữ đốn áo” được hiểu là: Nam (thì) sửa nhà, nữ (thì) sửa áo [1] .
Thông thường, đàn ông gắn với những công việc đòi hỏi sức lực, phụ nữ quen làm những công việc đòi hỏi sự khéo léo, nhẹ nhàng (từ xa xưa đã có sự “phân công” đàn ông săn bắn, phụ nữ hái lượm). . Theo đó, tục ngữ Việt Nam cũng có câu đồng nghĩa “Gái khéo vá vai, trai tài che mái” (Gái khéo vá chỗ rách [rất khó vá] trên vai; trai trổ tài qua sửa chữa nó). sửa chữa, lợp lại [mái nhà bị dột khó che]). Hay tục ngữ Thái “Nhềnh hu tất phai, hu hu shan he” (Gái biết dệt vải, trai biết đan cá); Tục ngữ Tày “Mì tăm, phua slan khê” (Vợ dệt vải, chồng đan chài).
Như vậy, theo chúng tôi, câu tục ngữ “Đàn ông đốn nhà, đàn bà đốn áo” đã khái quát sự phân công lao động (theo giới tính) một cách tự nhiên; thể hiện nghĩa vụ (khác nhau) giữa nam và nữ (hoặc giữa vợ và chồng) qua công việc hàng ngày, không liên quan đến những điều “cấm kỵ”, “tránh tai họa” hay “mê tín dị đoan”… như một số nhà từ điển học đã chỉ ra.
[1]- Có lẽ, “cắt” (cắt ngắn để sửa) vốn có nghĩa gốc của chữ “cắt” 整, nghĩa là sửa lại, sửa đổi (như Thiều Chửu giải thích nghĩa chữ “ĐÔN” là: “Sửa 整頓cái gì đã rơi vãi lâu ngày mà sửa chữa lại như cũ thì gọi là sửa chữa”; hay “Từ điển Hán Việt” [Trần Văn Chánh] giải thích nghĩa ④ của chữ “ĐAN”: “Sửa chữa” , sắp đặt, sắp xếp: 整頓 sửa lại; 安頓”).
[yeni-source src=”https://www.giaitri.thoibaovhnt.com.vn/to-tien-co-cau-dan-ong-don-nha-dan-ba-don-ao-co-nghia-la ” -gi-728774.html” alt_src=”https://phunutoday.vn/to-tien-co-cau-dan-ong-don-nha-dan-ba-don-ao-co-nghia-la-gi – d373964.html” name=”giaitri.thobaoovhnt.vn”]