Trẻ em làng tôi lớn lên được dạy cách nấu cám heo. Một số trẻ mới 5, 6 tuổi đã phải phụ giúp mẹ hoặc “ phụ việc bếp núc”.
Khi đang đi dạo quanh khu dân cư trong khu du lịch sinh thái, bạn tôi ngửi qua ngửi lại rồi quay sang tôi nói: “Nhà ai luộc bắp thế?” Tôi rất thích mùi ngô, tôi ngửi thấy mùi rất rõ.” Và dù tôi nói đó không phải mùi ngô mà là một thứ gì đó rất quen mà tôi không thể gọi tên nhưng cô ấy vẫn kiên quyết khẳng định đó là mùi ngô luộc. .
Chúng tôi đi về phía mùi hương, thấy chủ nhà đang ngồi bên bếp củi, liền hỏi: “Anh ơi, anh đang nấu món gì vậy?”. Anh mỉm cười nói: “Tôi đang nấu cám lợn.” Tôi và bạn tôi cười rất tươi. Nhưng mùi cám lợn được gọi tên nhanh chóng đưa tôi trở về ký ức của một ngàn chín trăm năm trước…
Có thể bạn thích
 |
| Bạn tôi phát hiện nồi cám lợn có mùi thơm mà bạn tưởng là… ngô luộc |
Trẻ em làng tôi hầu như đến tuổi nào cũng được giới thiệu cách nấu cám heo như một bài học mở đầu. Một số trẻ mới 5, 6 tuổi đã phải phụ giúp mẹ hoặc “ phụ việc bếp núc”. Nhưng có những đứa trẻ như tôi, vì trong nhà có anh chị em đảm đương trách nhiệm nên sau này tôi phải làm quen với công việc này – khi tôi 12 tuổi.
Không ai dạy từng bước một. Chúng tôi chỉ quan sát cách mẹ chúng tôi làm và học hỏi từ đó. Mọi việc không diễn ra theo thứ tự như lấy củi, chặt bèo tấm, cắt rau… mà chỉ đơn giản là làm bất cứ điều gì bạn đang làm. Thiếu củi thì đi kiếm củi, thiếu rau thì đi băm rau hoặc thiếu cám thì… sang nhà hàng xóm mượn cám.
Để kiếm củi, bọn trẻ chúng tôi phải len qua hàng rào cây, tìm củi khô rồi vớt về nhà cất giữ; Hay đi qua những mảnh vườn bỏ hoang, thả trâu bò thả rông, rồi lang thang qua những hàng cây trên sườn đê… hễ thấy củi là tự động nhặt lên. Ai cũng ít nhiều trải qua cảnh gai đâm, chảy máu mà hãy để da tự lành.
Hai chị em tôi cũng thường xuyên trông chừng những ngôi nhà có cối xay lúa ở khu vực lân cận. Vừa đi ngang qua, nhìn thấy một khung nhỏ ôm trấu chứa đầy trấu, liền có người chạy lại lấy túi xác rắn để xúc trấu. Trấu bắt lửa nhanh và kêu to nên dù trong bếp có chứa bao nhiêu cũng không đủ. Chị tôi còn mang cả lốp xe, dép cũ vào bếp nấu cám lợn vì một số loại cao su cháy lâu hơn. Mỗi lần nhìn cách chị ứng biến trước bếp củi, tôi lại khâm phục chị.
Nguyên liệu nấu cám heo và tạo nên mùi thơm đặc trưng, khó quên chính là cám gạo. Mỗi lần mẹ đi xay gạo, mẹ lại mang thêm một bao cám về cho lợn. Và nếu mùi nồi cám heo có mùi ngô như bạn tôi “nghĩ” thì đó là nấu bằng cám ngô.
“Lợn là loài ăn tạp.” Tôi nhớ rõ kiến thức đó ở lớp sinh học, khi nhìn nồi cám lợn ở nhà. Tất cả các loại rau, lục bình, cơm thừa, cặn canh, nước rửa bát, xoong chảo sau bữa ăn, nước vo gạo, xương, thức ăn hư hay không hư… chỉ cần cho tất cả vào nồi và nấu chín, con lợn vẫn sẽ nôn. thức ăn rất ngon.
 |
Bố tôi phụ trách làm nhiều đám giỗ nên thỉnh thoảng tôi thấy mẹ khen: “Lần này giỗ nhiều nên lợn tha hồ ăn rác nên đăng ký nhanh”. Trong bếp chỗ nào có rác không dùng đến, mẹ tôi đòi đem cho lợn. Câu hỏi của mẹ tôi mỗi ngày khi đi chợ hay đi đồng về là “Con nấu xong nồi cám heo chưa?”.
Cám lợn có mùi khó chịu nhưng lại có mùi rất dễ chịu. Thậm chí, khi nấu cám lợn bằng nguyên liệu sạch, mẹ tôi còn sáng chế ra cách luộc khoai tây trong nồi cám lợn. Ngồi nhìn nồi cám heo sôi thật lâu để các nguyên liệu chín đều là hình ảnh ấm áp tuổi thơ của tôi.
Con lợn trở thành đối tượng được vỗ béo nhất trong mọi nhà. Con cái chúng tôi lớn lên và được học hành đầy đủ nhờ tiền bán lợn để đóng học phí. Tôi còn nhớ, mỗi lần chuẩn bị bán lợn, mẹ tôi lại tính toán chi phí hoặc hẹn người đến trả nợ. Bán lợn đi buồn lắm nhưng mẹ tôi luôn nhanh chóng mua một con lợn mới về nuôi thế chỗ.
Đến nay mẹ tôi vẫn nuôi lợn nhưng hiếm khi bán. Anh chị em tôi đã lớn, mẹ tôi không cần phải lo lắng về tiền bạc nữa. Nhưng hàng ngày, mẹ tôi vẫn nấu nồi cám vỗ béo cho lợn, đợi tụ họp đông người để có thịt lợn sạch cho con cháu ăn.
May mắn
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/noi-cam-heo-a1507304.html” name=””]
