Ngày quê chưa có máy tuốt lúa, mẹ tôi phải đi tìm máy gặt để kịp chạy mưa hoặc dọn ruộng cho cháy. Thuê máy gặt ngày xưa không trả công mà tính công… lúa.
Khi thu hoạch lúa, những người làm thuê phải tuốt, giũ, kéo để cho ra “thành phẩm” thóc sạch mới được trả công. Lúa thóc được chủ ruộng chia đều thành 8 phần (gọi là “mão 8”), thợ gặt thuê 1 phần, coi như thợ gặt. Được mùa, đống lúa gốc càng to, 1/8 lúa kia càng nhiều.
Cách trả lương này thực sự rất tiến bộ, kích thích người lao động hăng hái làm việc, già trẻ lớn bé ai cũng có cơ hội được hưởng; miễn là làm đủ các công đoạn để biến lúa màu thành lúa có hạt; một cơ hội tốt cho những đứa trẻ tháo vát muốn đi làm kiếm tiền nhưng chưa đủ lớn. Một đứa làm không nổi nên chị Tư, cô Út bàn nhau lập “đội gặt thuê”.
Hình ảnh minh họa – Internet |
Chị Tư to con, cầm liềm giỏi, gánh vác công việc gặt lúa; Thằng Út thì lo lội ruộng nhặt bó lúa; Tôi là người khỏe nhất nên “ôm” gánh lúa về nhà. Đập, lắc và kéo để tạo ra hạt sẽ hoạt động cùng nhau. Lúa gặt đem bán chia 3.
Tính toán rất ngon; Ai dè hỏi mấy thím, bà chủ kêu đi gặt, ai nhìn 3 đứa cũng phì cười… “Gặt gì bây giờ! Thôi con đi đuổi gà cho mẹ, con đợi đấy! để tôi trưởng thành.”
Hỏi người thứ ba còn trả lời chữ “chờ” to hơn nghe bực mình. Mặt Út sắp khóc. Tôi thất vọng, và tôi sắp bỏ cuộc. Chỉ có Tú vẫn nhiệt tình, cố gắng tiết kiệm tiền: “Đợi đã, sao không hỏi… mẹ? Mẹ em cũng thuê máy gặt ở ruộng nhà em đấy.”
Tôi nghĩ xin để lấy hên, nhưng ai dè, mẹ tôi đồng ý. Mẹ bảo: “Muốn gặt thì gặt. Giờ mới biết làm ra hạt gạo vất vả như thế nào.” Nghe mẹ “duyệt” ba chị em nhảy cẫng lên, không để ý đến câu “làm ra hạt gạo khó như thế nào”. gạo” của mẹ tôi.
Đến mùa gặt, ba đứa trẻ lại xúm xít vác liềm ra gánh hùng hục theo người lớn ra đồng. Chị Tư là một thợ gặt giỏi, vinh dự được đứng dàn hàng ngang với “đội gặt” của các cô, các chú. Chà, so với chúng tôi, sức mạnh gặt hái của cô ấy vẫn còn lâu mới theo kịp các thợ gặt.
Mẹ biết vậy nên chia cách gặt cho con thu hẹp hơn; có khi còn cầm liềm cắt ngang. Cậu út lẽo đẽo theo sau, háo hức nhanh chóng chuyển những bó vải lên bờ cho kịp giờ tôi chất gánh. Những cánh đồng đầy nước; nhiều lần trượt chân ngã, nhưng ông lập tức đứng dậy để chuyển lúa lên, người bê bết bùn đất.
Tôi vác hết gánh này đến gánh khác chạy về nhà. Tà chạy đến gánh thứ năm, tôi đã thở bằng… lỗ tai, mắt nổi đom đóm.
Lỡ “ăn nói khó nghe” với mẹ rồi, giờ bó tay thì tiếc quá. Sau khi nghỉ ngơi, tôi mím môi đứng dậy tiếp tục. Ra ruộng nhìn quanh: sao không thấy bó lúa lúc nãy còn đầy? Đứa con út khiêng bó lúa cuối cùng lên bờ, thấy bộ dạng ngơ ngác của tôi, nó nhoẻn miệng cười: “Bố sợ ba mệt nên ba gánh giùm”. Tôi nghe, nhẹ cả người.
Sau khi đập, lắc, kéo lê nửa ngày, đống lúa và con của 3 chị em cũng thành thóc thóc. Lộ chân tay, chảy máu do không quen đá, lắc. Thôi kệ, mệt thì mệt, nhưng mà sướng.
Hình ảnh minh họa – Internet |
Tuần tự từng cọc, như thường lệ, được “lạy 8 lạy”. Đến đống gạo của chúng tôi, những người lớn không gặp ai tự nhiên cười với nhau.
Một lúc sau, tôi chợt hiểu ra. Đống gạo nhỏ xíu, không bằng một góc so với “núi” gạo của các cô, các chú. Lúc đó, gạo được chia làm 8 phần, mỗi phần chỉ khoảng… vài bát thóc. Út sắp khóc. Mẹ vội nín cười, ôm lấy cô dỗ dành: “Im đi, ngoan đi, rồi mẹ tính”.
“Tính toán” của mẹ tôi là đống gạo thay vì 8 phần thì mẹ mang đến 6. Ngoài ra, trong 6 phần, mẹ cố tình chia một phần lớn hơn 5 phần còn lại . ở phần đó, cười toe toét.
Phần lúa làm thuê đó đã được bán, và chúng tôi cũng kiếm được rất nhiều tiền. Hơn nữa, ruộng của nhà chưa thu hoạch; Ngày mai, tôi sẽ tiếp tục xin mẹ đi gặt thuê.
và Nguyễn
[yeni-source src=”” alt_src=”https://www.phunuonline.com.vn/lap-to-gat-thue-cho-me-a1499003.html” name=””]